Nieuwe zoekopdracht

Hartrevalidatie bij coronairlijden en chronisch hartfalen (2024) [richtlijn]

A.2 Achtergrond

Deze module betreft:

Voor de onderbouwing van de  modules:

 

De effectiviteit van hartrevalidatie (met een beweegprogramma is veelvuldig onderzocht (Savage 2019).

 

Effectiviteit van hartrevalidatie bij patiënten met coronairlijden

De effectiviteit van hartrevalidatie in vergelijking met geen beweging bij patiënten met coronairlijden is op de volgende uitkomstmaten op korte (6-12 maanden), middellange (13-36 maanden) en lange (> 36 maanden) termijn beschreven (Dibben 2023):

  • mortaliteit (door alle oorzaken en cardiovasculaire mortaliteit);
  • fataal en/of niet fataal myocardinfarct;
  • revascularisatie en de kans op een CABG;
  • revascularisatie en de kans op een PCI;
  • ziekenhuisopnames (door alle oorzaken en cardiovasculair gerelateerde opnames);
  • kwaliteit van leven;
  • kosteneffectiviteit.

 

Effectiviteit hartrevalidatie bij patiënten met hartfalen

De effectiviteit van hartrevalidatie in vergelijking met gebruikelijke zorg bij patiënten met hartfalen is op de volgende uitkomstmaten op korte (6-12 maanden), middellange (13-36 maanden) en lange (> 36 maanden) termijn beschreven (Long 2019):

  • mortaliteit;
  • Ziekenhuisopnames (door alle oorzaken en hartfalen gerelateerde opnames;
  • Kwaliteit van leven;
  • Kosteneffectiviteit.

 

Kosteneffectiviteit

Hartrevalidatie wordt als een kosteneffectieve interventie beschouwd (Dibben 2021; Dibben 2023; Frederix 2018; Long 2019; Shields 2018).

 

Ontwikkelingen, trends en uitdagingen

Belangrijke ontwikkelingen, trends en uitdagingen in de hartrevalidatie die in de literatuur worden beschreven zijn (Gevaert 2020; Savage 2019; Taylor 2023; Vromen 2021):

  • Er is een toename van het aantal absolute indicaties waarbij de positieve effecten van hartrevalidatie zijn aangetoond (o.a. atriumfibrilleren).
  • Er is een ondervertegenwoordiging van specifieke subpopulaties in de hartrevalidatie die participeren (o.a. vrouwen, obese patiënten, ouderen, kwetsbaren).
  • Er is een toename van nieuwe hartrevalidatiemodellen ter bevordering van de participatie (o.a. telerevalidatie, home-based revalidatie).
  • Wereldwijd heeft slechts de helft van alle landen hartrevalidatieprogramma’s.
    • Dibben G, Faulkner J, Oldridge N, Rees K, Thompson DR, Zwisler AD, Taylor RS. Exercise-based cardiac rehabilitation for coronary heart disease. Cochrane Database Syst Rev. 2021;11:CD001800.
    • Dibben GO, Faulkner J, Oldridge N, Rees K, Thompson DR, Zwisler AD, Taylor RS. Exercise-based cardiac rehabilitation for coronary heart disease: a meta-analysis. Eur Heart J. 2023;44(6):452-69.
    • Federatie Medisch Specialisten. Cardiovasculair risicomanagement (CVRM). Utrecht: Federatie Medisch Specialisten; 2019. Beschikbaar via https://richtlijnendatabase.nl/
    • Feigenbaum E, Carter ED. Cardiac rehabilitation services. Washington: Public Health Service, National Center for Health Services Research and Health Care Technology Assessment; 1987.
    • Frederix I, Vandijck D, Hens N, De Sutter J, Dendale P. Economic and social impact of increased cardiac rehabilitation uptake and cardiac telerehabilitation in Belgium - a cost-benefit analysis. Acta Cardiol. 2018;73(3):222-9.
    • Gevaert AB, Adams V, Bahls M, Bowen TS, Cornelissen V, Dörr M, Hansen D, Kemps HM, Leeson P, Van Craenenbroeck EM, Kränkel N. Towards a personalised approach in exercise-based cardiovascular rehabilitation: How can translational research help? A ‘call to action’ from the Section on Secondary Prevention and Cardiac Rehabilitation of the European Association of Preventive Cardiology. Eur J Prev Cardiol. 2020;27(13):1369-85.
    • Hartstichting. Vrouwen en hart- en vaatziekten. Den Haag: Hartstichting. Beschikbaar via https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/vrouwen-en-hart-en-vaatziekten
    • Hulzebos EH, Helders PJ, Favié NJ, de Bie RA, Brutel de la Riviere A, van Meeteren NL. Preoperative intensive inspiratory muscle training to prevent postoperative pulmonary complications in high-risk patients undergoing CABG surgery: a randomized clinical trial. JAMA. 2006;296(15):1851-7.
    • Long L, Mordi IR, Bridges C, Sagar VA, Davies EJ, Coats AJ, Dalal H, Rees K, Singh SJ, Taylor RS. Exercise-based cardiac rehabilitation for adults with heart failure. Cochrane Database Syst Rev. 2019;1(1):Cd003331.
    • McDonagh TA, Metra M, Adamo M, Gardner RS, Baumbach A, Böhm M, Burri H, Butler J, Čelutkienė J, Chioncel O, Cleland JGF, Coats AJS, Crespo-Leiro MG, Farmakis D, Gilard M, Heymans S, Hoes AW, Jaarsma T, Jankowska EA, Lainscak M, Lam CSP, Lyon AR, McMurray JJV, Mebazaa A, Mindham R, Muneretto C, Francesco Piepoli M, Price S, Rosano GMC, Ruschitzka F, Kathrine Skibelund A. 2021 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure. Eur Heart J. 2021;42(36):3599-726.
    • Nederlands Huisartsen Genootschap, Auwerda A, Bouma M, Bruins Slot M, Cohen M, Damman P, de Roy van Zuiijderwijn F, Greving J, Rutten F, Van Casteren B, Wichers I, Willemsen R, Woudstra P. NHG-standaard. Acuut Coronair Syndroom. Nederlands Huisartsen Genootschap; 2022. Beschikbaar via https://richtlijnen.nhg.org/
    • Nederlands Huisartsen Genootschap, de Boer R, Dieleman-Bij de Vaate A, Isfordink L, Lambermon H, Oud M, Rutten F, Schaafstra A, Strijbis A, Valk M, van de Pol A, van den Donk M, Wiersma T. NHG-Standaard Hartfalen (M51). Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), Cluster Richtlijnontwikkeling en Wetenschap; 2021. Beschikbaar via https://richtlijnen.nhg.org/
    • Revalidatiecommissie NVVC/NHS en projectgroep PAAHR. Multidisciplinaire richtlijn hartrevalidatie 2011. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Cardiologie 2011. Beschikbaar via https://www.nvvc.nl/Kwaliteit/richtlijnen
    • Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Informatie over Volksgezondheid en Zorg. Cijfers en duiding voor professionals, door experts van binnen en buiten het RIVM. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Geraadpleegd 5 januari 2023. Beschikbaar via https://vzinfo.nl/
    • Savage PD. What and where in the world is cardiac rehabilitation? EClinicalMedicine. 2019;13:2-3.
    • Shields GE, Wells A, Doherty P, Heagerty A, Buck D, Davies LM. Cost-effectiveness of cardiac rehabilitation: a systematic review. Heart. 2018;104(17):1403-10.
    • Taylor RS, Dalal HM, Zwisler AD. Cardiac rehabilitation for heart failure: ‘Cinderella’ or evidence-based pillar of care? Eur Heart J. 2023.
    • Valkenet K, van de Port IG, Dronkers JJ, de Vries WR, Lindeman E, Backx FJ. The effects of preoperative exercise therapy on postoperative outcome: a systematic review. Clin Rehabil. 2011;25(2):99-111.
    • Vromen T, Brouwers RWM, Jorstad HT, Kraaijenhagen RA, Spee RF, Wittekoek ME, Cramer MJ, van Hal JMC, Hofstra L, Kuijpers PMJC, de Melker EC, Rodrigo SF, Sunamura M, Uszko-Lencer NHMK, Kemps HM. Novel advances in cardiac rehabilitation: Position paper from the Working Group on Preventive Cardiology and Cardiac Rehabilitation of the Netherlands Society of Cardiology. Neth Heart J. 2021;29(10):479-85.

     

Algemene informatie

Auteurs | Ontwikkeling

Diagnostisch proces
Therapeutisch proces