Veelgestelde vragen over Kwaliteitskader

De lijst met vragen vullen we continu aan.

Wat is een Kwaliteitskader?
Een kwaliteitskader beschrijft wat de beroepsgroep, patiënten en zorgverzekeraars goede zorg vinden. Ook is vastgelegd hoe die zorg is georganiseerd en wat de toekomstplannen zijn. Het kader vertelt wat patiënten mogen verwachten en is belangrijk voor het houden van toezicht, het afleggen van verantwoording en voor het regelen van inkoop en afsluiten van contracten voor de zorg. Er zijn verschillende zorgbranches die al een kwaliteitskader hebben, zoals de medische zorg, wijkverpleging en ambulancezorg. Het is een krachtig middel om onze positie in het zorgstelsel sterker te maken.  

Wat staat er in het Kwaliteitskader Fysiotherapie en Oefentherapie?
Het Kwaliteitskader Fysiotherapie en Oefentherapie is een beleidsdocument waarin staat hoe fysiotherapeuten en oefentherapeuten hun werk moeten doen om goede zorg te bieden. Het doel is ervoor te zorgen dat de behandelingen veilig en effectief zijn, en dat patiënten goede resultaten behalen. Het kader legt de nadruk op het meten en verbeteren van deze resultaten, het goed luisteren naar de patiënt, samenwerken met andere zorgverleners en altijd blijven leren als fysiotherapeut. Door het kwaliteitskader te volgen, kunnen fysiotherapeuten hun werk steeds beter maken, zodat mensen zeker weten dat ze goede zorg krijgen.

Wat is er nieuw in het Kwaliteitskader?
Het Kwaliteitskader beschrijft het kwaliteitsbeleid wat we al jaren met elkaar volgen. Het is de basis van het Kwaliteitshuis met een individueel register en een Praktijkregister met twee opties. 
Het laat zien hoe professioneel onze beroepsgroep inmiddels werkt. Tegelijkertijd is het kader de basis voor continue ontwikkeling en verbetering van de kwaliteit van de fysio- en oefentherapeutische zorg. 

Nieuw in dit kader is de afspraak dat uiterlijk in 2030 iedere praktijk geregistreerd staat in het Basispraktijkregister. 

In de toekomstvisie wordt gesproken over Kwaliteitshuis en het Kwaliteitskader: wat is wat?
Vorig  jaar hebben de leden ingestemd met de verdere ontwikkeling van het Kwaliteitshuis. Het Kwaliteitshuis is een onafhankelijk kwaliteitsregister waarin we samen met de beroepsgroep de kwaliteit van fysiotherapeutische zorg in Nederland stimuleren, beheren en borgen. Het Kwaliteitshuis bestaat uit een Individueel Register en een Praktijkregister met twee niveaus.
Het Kwaliteitskader is een beleidsdocument waarin staat beschreven wat de beroepsgroep, patiënten en zorgverzekeraars verstaan onder kwalitatief goede zorg en hoe we dat gaan meten, verbeteren en borgen. Het beleid in het Kwaliteitskader is de basis van het Kwaliteitshuis. 

Waarom een Kwaliteitskader voor de fysiotherapie?
In 2016 is de Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg (Wkkgz) van kracht geworden, een wet waar wij in de dagelijkse praktijk allemaal aan (moeten) voldoen. Hiermee wil de overheid kwaliteit van zorg borgen en zichtbaar maken (transparantie). In die tijd zijn ook de eerste stappen gezet richting het Kwaliteitskader, een instrument om kwaliteit van zorg zichtbaar te maken. Daarnaast komt in allerlei ontwikkelingen om ons heen naar voren dat de maatschappij, waaronder de overheid en zorgverzekeraars, de individuele zorgverlener meer moet vertrouwen en er minder op controle moet worden gestuurd. Hiervoor zijn spelregels nodig. Het is nodig om met elkaar af te spreken waar fysiotherapeutische of oefentherapeutische zorg aan moet voldoen. En dat wordt bepaald samen met alle partijen die betrokken zijn bij de fysiotherapeutische en oefentherapeutische zorg. 
Om die reden gaf de overheid de opdracht aan KNGF, SKF, VvOCM, Patiëntenfederatie en zorgverzekeraars om een kwaliteitskader te ontwikkelen, onder begeleiding van het Zorginstituut.
 
Wat is passende zorg?
Dit Kwaliteitskader is opgesteld vanuit de principes van passende zorg. Passende zorg is een oplossing om de zorg toekomstbestendig, toegankelijk en betaalbaar te maken. Patiënten vragen hier om en zorgverzekeraars hebben de opdracht om passende zorg in te kopen. Deze vier principes zijn leidend:

  • is waardegedreven,
  • komt samen met en gezamenlijk rondom de patiënt tot stand,
  • is de juiste zorg op de juiste plek en
  • gaat over gezondheid in plaats van ziekte.

Waarom pas in 2030?
Het uitvoeringsplan neemt 6 jaar tijd in beslag. Let wel: dat is dus de uitvoering en implementatie van wat nu in het Kwaliteitskader is vastgelegd. Dat geeft voldoende tijd voor een goede ondersteuning, rekening houdend met de verschillende praktijkgroottes. Bovendien is deze periode nodig om ervoor te zorgen dat de voorwaarden, zoals vergoeding voor de benodigde tijd en gebruikte instrumenten voor de praktijken, er ook echt zijn. Want zorgen dat je met je praktijkvoering de best mogelijke resultaten behaalt, vergt tijd en inspanning. En dat moet vergoed worden. Als niet wordt voldaan aan deze eis, dan stapt KNGF uit de afspraken. 
 
En tot 2030 kunnen verzekeraars registratie in het basisregister niet verplichten. Wel worden zorgverzekeraars uitgenodigd om de registratie in het basispraktijkregister te stimuleren en mogelijk te maken door positieve financiële prikkels zodat het voor praktijken aantrekkelijk is om voor 2030 de stap te maken.

Geldt het kwaliteitskader ook voor therapeuten die on-gecontracteerd werken?
Wanneer het kwaliteitskader is aangenomen door de achterban en is ingeschreven bij het register van het Zorginstituut, dan geldt deze voor de gehele beroepsgroep. De veldnormen die in het kader zijn opgenomen, gaan dan gelden voor alle therapeuten gecontracteerd en on-gecontracteerd. Je kan on-gecontracteerd blijven werken, maar je moet wel voldoen aan de beschreven veldnormen in het kwaliteitskader. Je toont dat aan met een registratie in het Basispraktijkregister (verplicht vanaf 2030).

Wil je je vanaf 2030 niet registreren in het Basispraktijkregister, dan zullen zorgverzekeraars je naar alle waarschijnlijkheid ook geen contract aanbieden. Voldoe je vanaf 2030 niet aan de veldnorm, dan heeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) de mogelijkheid om te handhaven. 

De hoogte van de vergoedingen die zorgverzekeraars aan patienten moeten geven op facturen van ongecontracteerde fysiotherapeuten is wettelijk bepaald.

 

Vragen over uitvoeringsplan

Lees meer over de stappen die nodig zijn om het Kwaliteitskader in te voeren. 

  • Wat behelst het uitvoerings- en implementatieplan?

    Samengevat behelst het uitvoerings- en implementatieplan de strategie en stappen die nodig zijn om het opgestelde Kwaliteitskader in de fysiotherapie daadwerkelijk in te voeren. Het omvat financiële overwegingen, voorwaarden, tijdlijnen en betrokkenheid van de leden gedurende een zesjarige periode.

  • Hoe lang duurt dit uitvoeringsplan?

    De uitvoering loopt vanaf 2024 en moet gereed zijn in 2030. In deze periode van zes jaar werken we een aantal onderwerpen en doelstellingen uit, samen met leden.

  • Welke onderwerpen werken we tussen 2024 en 2030 uit?
    1. Data verzamelen: In de jaren 2025 tot 2027 wordt de dataverzameling van het Basispraktijkregister mogelijk gemaakt zonder verzwaring van de administratieve lasten.
    2. Reflecterende leeromgeving: In 2024-2026 worden de georganiseerde leervormen, samen met fysiotherapeuten, geëvalueerd en, waar nodig of gewenst, doorontwikkeld.
    3. Visitatie: Van 2024 tot 2026 wordt, samen met fysiotherapeuten, een passende vorm van praktijkvisitatie ontwikkeld. In deze ontwikkeling met leden wordt rekening gehouden met de diversiteit van onze beroepsgroep.
  • Kan ik als lid van het KNGF invloed uitoefenen op deze onderwerpen?

    Jazeker! En daar kun je het KNGF aan houden. De wijze van uitvoering ligt nog niet vast. We streven naar open communicatiekanalen, waar vragen kunnen worden gesteld en feedback kan worden gegeven in vergaderingen, werkgroepen en nieuwsbrieven. We nodigen ook experts uit bij deze werkgroepen. We zijn benieuwd naar ideeën en initiatieven, en willen zorgen dat we van elkaar kunnen leren. We schenken aandacht aan de voortgang en laten jullie dit horen.

  • Wat houdt data-verzameling in?

    Het uitgangspunt bij  dataverzameling is  dat zo veel mogelijk gebruik wordt gemaakt van al bestaande systemen met waarborgen voor veiligheid en beheer. Het is belangrijk  toe te zien op de kwaliteit van deze data, om te voorkomen dat er conclusies worden getrokken op basis van onvolledige of foutieve gegevens.

    Landelijke Database Fysiotherapie (LDF)

    Het regelmatig verzamelen van gegevens in een landelijke database levert belangrijke informatie en vergelijkingsgegevens op, die via een ‘dashboard’ worden teruggekoppeld aan de fysiotherapeut en de praktijk. Sinds 2013 beheert hiervoor een Landelijke Database Fysiotherapie (LDF). De informatie in het LDF vergroot het inzicht in het eigen handelen. Dit draagt bij aan het waarborgen van de kwaliteit van fysiotherapeutisch handelen, bevordert reflecterend leren en verbetert de zorg voor de patiënt.

    Daarnaast dragen de verzamelde gegevens bij aan de positie van fysiotherapie in de gezondheidszorg, de ontwikkeling van beleid en wetenschappelijk onderzoek. Regelmatige maandelijkse aanlevering van gegevens is van essentieel belang voor de kwaliteit van de gegevens en de beoogde voordelen voor de fysiotherapeut, praktijk en beroepsgroep. Het structureel leveren van data is een vereiste volgens het Kwaliteitskader, maar er wordt niet beoordeeld of gestuurd op de inhoud ervan.

    Voor het aanleveren van de gegevens meldt de praktijkhouder de praktijk eenmalig aan bij de LDF en koppelt het EPD-systeem aan de LDF. Vervolgens levert de praktijkhouder maandelijks de gegevens uit het EPD aan de LDF. Dit laatste is gedaan in slechts een paar muisklikken.

    Veilig

    Zorgverzekeraars kunnen niet bij de gegevensverzameling en ontvangen geen specifieke inhoudelijke gegevens die te herleiden zijn tot individuele gevallen. Wel kunnen op een samengevoegd niveau (dus niet te herleiden) statistische gegevens worden gedeeld met betrekking tot fysiotherapie.

  • Wat vraagt het verzamelen van gegevens voor een individuele fysiotherapeut?

    Volgens het Kwaliteitskader moet de fysiotherapeut bij de intake aan elke patiënt vragen of deze toestemming geeft voor het verzamelen van gegevens uit hun elektronische patiëntendossier in de LDF. Tijdens het behandeltraject legt de fysiotherapeut gegevens vast in het patiëntendossier volgens de geldende normen. Er is geen noodzaak om extra gegevens in het patiëntendossier vast te leggen voor de dataverzameling.

  • Hoe komt de wijze van uitvoering van data verzamelen er uit te zien?

    We zorgen dat de techniek rondom de dataverzameling verbetert waardoor de onderstaande punten bereikt worden:

    • Het vergemakkelijken van de aanmeldprocedure bij de LDF
    • Automatisering van de maandelijkse datalevering vanuit het EPD
    • Het vergemakkelijken van het uitvragen van een informed consent bij patiënten
    • Het opleveren van een leveringsrapport waarmee in één oogopslag inzichtelijk is welke data geleverd is

    De bovengenoemde verbeteringen zullen in samenwerking met onze leden worden geïmplementeerd. Hiervoor zullen we verschillende projecten initiëren waarin werk- en klankbordgroepen, bestaande uit vertegenwoordigers uit het werkveld, zullen samenwerken.

  • Wat is een reflecterende leeromgeving?

    Een reflecterende leeromgeving heeft als doel een cultuur van voortdurend leren te stimuleren. Hierbij werken (zorg)professionals samen binnen het Basispraktijkregister om van en met elkaar te leren door middel van het delen van kennis en ideeën. Hoe je dit inricht is flexibel. Interprofessioneel overleg kunnen fysiotherapeuten zelf organiseren en hoeft niet door een extern bureau gedaan te worden. Het is aan de praktijk zelf te bepalen hoe je dit wilt doen.

    Belangrijke elementen zijn:

    • Uitwisseling van kennis en ideeën: binnen je praktijk of met andere praktijken, alleen met fysiotherapeuten of ook andere zorgverleners.

    • Flexibiliteit: het kan in de IOF vorm (Intercollegiaal Overleg Fysiotherapie), peer-review, intervisie, en nog meer vormen.

    • Onderwerpen: divers het kan gaan van vakinhoud, tot organisatievraagstukken tot samenwerking in de regio.

    • Coach: kun je kiezen, wel of niet! 

    Binnen het Basispraktijkregister wordt niet getoetst op leervorm. Er wordt ook niet gekeken naar de inhoud of frequentie. Er wordt alleen gekeken óf de reflecterende leeromgeving gecreëerd is en op welke manier. De gekozen vorm staat vrij.

    In 2024-2026 worden de georganiseerde leervormen, samen met fysiotherapeuten, geëvalueerd en, waar nodig of gewenst, doorontwikkeld. Zo zorgen we ervoor dat er voldoende passende leervormen zijn voor fysiotherapeuten om zich verder te kunnen ontwikkelen. In deze ontwikkeling wordt rekening gehouden met de diversiteit van onze beroepsgroep.

    Voor de evaluatie en doorontwikkeling van huidige leervormen (IOF, peer review, intervisie) wordt het werkveld nauw betrokken. Zo worden er enquêtes en evaluaties uitgezet, worden fysiotherapeuten gevraagd in werk- of klankbordgroepen en focusgroepen, en worden fysiotherapeuten en praktijken gevraagd om deel te nemen aan pilots. Het werkveld wordt op de hoogte gehouden van de voortgang via updates op de website, in nieuwsbrieven en sociale media.

    Na 2026 zullen de leervormen periodiek worden geëvalueerd en waar nodig worden doorontwikkeld.

  • Wat houdt visitatie voor mijn praktijk in?

    Visitatie heeft als doel inzicht te krijgen in de wijze waarop de praktijk in brede zin invulling geeft aan het begrip kwaliteit en de ontwikkeling ervan, passend bij de eigen situatie, ambities en wensen van de praktijk. De visitatie is onderdeel van het lerende systeem binnen het Basispraktijkregister. Uiteraard verwachten we dat de zorgprofessionals zich houden aan de beroepsstandaarden en de huidige wet- en regelgeving, maar verder is dit een formatieve (peer) visitatie gericht op het ontwikkelen van de praktijk en gebaseerd op de principes van reflecterend leren. We spreken over een formatieve (peer)visitatie en die is gericht op leren en groeien en niet op het geven van een cijfer of oordeel.

    In 2024-2026 wordt, samen met fysiotherapeuten, een passende vorm van praktijkvisitatie ontwikkeld. In deze ontwikkeling wordt, mede door de gezamenlijke ontwikkeling, rekening gehouden met de diversiteit van onze beroepsgroep.

    In 2024 wordt er een pilot met praktijken opgezet waarbij praktijkvisitatie wordt uitgevoerd door verschillende externe visitatiebureaus. Dit is een afspraak die is gemaakt voor de huidige vrijwillige Basispraktijkregistratie.

    Andere vormen van visitatie, met en zonder de inzet van externe bureaus, worden in 2025 en 2027 onderzocht. Het streven is dat praktijken zelf kunnen kiezen voor een vorm van visitatie die het beste bij ze past. Dit onderzoek wordt ruim voor het verplichtstellen van registratie in het Basispraktijkregister afgerond. Praktijken die nu al geregistreerd staan in het Basispraktijkregister worden hier nadrukkelijk bij betrokken.

    In 2025-2027 worden de resultaten van deze pilot verwacht. Op basis van deze resultaten worden de verschillende vormen van de visitatie in het Basispraktijkregister aangeboden. Vanaf 2028 vindt een periodieke evaluatie van de praktijkvisitatie plaats, samen met fysiotherapeuten en praktijken.

  • Hoe ziet de visitatie cyclus eruit?

    Het meedraaien in een visitatiecyclus van 2 jaar kost tijd en inspanningen van de praktijk en therapeuten!  Dit proberen we tot het minimum te beperken door geen dubbele uitvragen te doen, digitale voorbereiding en de visitatie alleen te laten gaan over zaken die voor de praktijk van belang zijn. Met visitatie zet je laagdrempelig een proces op waarbij de organisatie zich blijft ontwikkelen, en waardoor het werkplezier, de bedrijfsvoering en de kwaliteit van zorg verbeteren. Voor individuele fysiotherapeuten biedt visitatie de kans om  vaardigheden te verbeteren en je  continu  professioneel te ontwikkelen. Je kijkt kritisch naar je eigen professionele handelen , en bevordert de positie van de fysiotherapie in de zorg door inzicht te geven in je fysiotherapeutisch handelen.

  • Hoe kan ik als eenmanspraktijk voldoen aan de afspraken, zoals visitatie en een reflecterende leeromgeving?

    We begrijpen de zorgen over de belastbaarheid en mogelijkheden voor een solopraktijk. Om een stevige positie in het zorglandschap te krijgen, is het van belang dat je als eenmanspraktijk gebruik maakt van het netwerk in je regio. Dat geldt onder andere ook voor de huisarts, niet alleen voor de fysiotherapeut. Het vraagt een andere manier van je onderneming organiseren. Het KNGF kan hierbij helpen, en je bijvoorbeeld in contact brengen met onze regioadviseurs. Zij kunnen de verbinding leggen naar regionale samenwerkingsverbanden.

  • Sluiten we aan bij de adviezen van het RVS?

    In het rapport van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) uit 2019 staan bezwaren tegen de huidige manier van verantwoording afleggen. Een manier die leidt tot meer administratieve lasten en minder autonomie voor de zorgprofessional. Toch zegt het rapport niet dat er geen verantwoording meer afgelegd zou moeten worden. RVS doet een aantal aanbevelingen om verantwoording anders in te richten. Deze aanbevelingen sluiten aan bij de manier waarop we invulling willen geven aan het uitvoeringsplan van het Kwaliteitskader: degene die verantwoording aflegt, bepaalt de vorm, inhoud en structuur van gewenste informatie. Samen gaan we dit in de komende jaren ontwikkelen.

  • Gaat de implementatie van het Kwaliteitskader voor een toename van administratieve lasten zorgen?

    Het is belangrijk dat administratieve lasten niet de overhand nemen. Veel onderdelen die in het Kwaliteitskader staan, doen we al. Het Kwaliteitskader vraagt ook zeker enige inspanning, bijvoorbeeld voor visitatie, het inrichten van een reflecterende leeromgeving en data-aanlevering. Maar we gaan het zo regelen dat de hoeveelheid extra werk tot een minimum beperkt blijft. Dat kan ook met gebruik van een goed EPD. Dataverzameling en rapportage kan met een druk op de knop geregeld zijn. We hebben bijvoorbeeld ook zoveel mogelijk gekozen voor bekende instrumenten voor de fysiotherapeuten, zoals de PREM en PROM. We blijven bij wat we al doen, maar ordenen dat op een manier zodat het voor anderen makkelijker toetsbaar is.

  • Er zijn al vaker beloftes gedaan. Hoe kunnen we erop vertrouwen dat de partijen zich aan de afspraken houden en geen andere eisen stellen?

    In het Kwaliteitskader staan de afspraken die de drie partijen, de beroepsverenigingen, patiëntvertegenwoordiging en de zorgverzekeraars, hebben gemaakt met elkaar.  In het kader zijn ook een aantal voorwaarden opgenomen waaraan voldaan moet worden om dit beleid uit te kunnen voeren. De belangrijkste voorwaarde is het ter beschikking krijgen van voldoende financiële middelen zodat de praktijken en therapeuten het kwaliteitsbeleid kunnen uitvoeren en financiële middelen om het kwaliteitsbeleid verder te ontwikkelen. Zonder voldoende middelen kunnen we het simpelweg niet implementeren.

Achtergrond

Het is van belang dat we als beroepsgroep zelf de regie houden op de verdere uitwerking en implementatie van het Kwaliteitskader. Bij de uitvoering hiervan willen we alle leden zo veel mogelijk betrekken en zorgen dat hun inbreng wordt meegewogen.

 

Wat gebeurt er als de opleveringsdatum van het Kwaliteitskader die op de meerjarenagenda van het Zorginstituut staat niet wordt gehaald?
Voor het Kwaliteitskader Fysiotherapie en Oefentherapie is een uiterste opleverdatum van 28 maart 2024 vastgesteld. Als partijen de opleverdatum niet halen, dan kan Zorginstituut Nederland gebruik maken van haar doorzettingsmacht. Doorzettingsmacht betekent dat Zorginstituut Nederland de regie overneemt van partijen. De Raad van Bestuur van Zorginstituut Nederland vraagt op dat moment aan haar Kwaliteitsraad het kwaliteitsproduct af te ronden. Voorbeelden van sectoren waarbij dit in het verleden is gebeurd, zijn verpleeghuiszorg, geboortezorg en spoedzorg.   In dat geval zijn we de regie kwijt.