Fysiotherapeut is dé expert op bewegen en beweegzorg
Het is voor KNGF-directeur Heleen Post vanzelfsprekend dat het KNGF deel uitmaakt van de Coalitie Leefstijl in de Zorg. Bewegen is een essentieel onderdeel van een gezonde leefstijl, benadrukt ze. “Als er beperkingen zijn in het bewegend functioneren, is een gezonde leefstijl niet vanzelfsprekend. Daarnaast is bekend dat bewegen preventief werkt tegen het ontstaan of verergeren van ziekten. Het streven naar duurzaam bewegen is geïntegreerd in de werkwijze van fysiotherapeuten, waardoor zij experts zijn op het gebied van bewegen en beweegzorg.”
Post is blij met de oprichting van de Coalitie Leefstijl in de Zorg: “Op die manier kunnen we gezamenlijk met andere partijen werken aan de doelstelling uit het IZA om leefstijl integraal onderdeel te laten zijn van curatieve zorg.” Ze vervolgt: “We zien het positieve effect van bewegen als onderdeel van een gezonde leefstijl in de dagelijkse praktijk van de fysiotherapie. Dat blijkt ook uit allerlei wetenschappelijk onderzoek de KNGF ook aan bijdraagt. Op dat gebied liggen er nog vragen, waarvoor onderzoek eveneens van belang is en daarvoor hebben we als KNGF een kennisagenda opgesteld. Die vraagstellingen kunnen we samen met de Coalitiepartijen oppakken.” Enthousiast stelt ze: “Juist het gezamenlijk inzetten op die duurzame verandering in leefstijl, waardoor mensen gezonder kunnen gaan leven, heeft daadwerkelijk toegevoegde waarde.”
Actieve deelname KNGF
Het KNGF neemt actief deel aan vier van de zeven teams van de Coalitie. Post: “Aan deze vier teams kunnen we een goede bijdrage leveren, gezien de rol van fysiotherapeuten bij bewegen als belangrijk onderdeel van leefstijl. Zoals het Team Onderzoek: welke essentiële kennis ontbreekt nog? Hoe kunnen we een kennisinfrastructuur ontwikkelen die maximale ondersteuning biedt bij de implementatie van leefstijlinterventies? Onze eigen kennisagenda hebben we daar uiteraard ook ingebracht.” Ze gaat verder: “Het Team Richtlijnen onderzoekt in welke mate leefstijl is beschreven in bestaande richtlijnen en welke mogelijke hiaten er zijn. Er wordt ook onderzocht wat er nodig is om leefstijl beter te borgen in richtlijnen. Hier komen acties uit die in 2024 worden opgepakt.” Het derde team waarin het KNGF participeert, is het Team Praktijkimplementatie & Kwaliteit. Dat is erop gericht om leefstijl te integreren in de dagelijkse zorgpraktijk. “Het is zó belangrijk om mensen bewust te maken van het wezenlijk belang van een gezonde leefstijl en hen zelf daarin de regie te laten nemen”, benadrukt Post. “Dat gaat niet vanzelf. De vraag is hoe we daarin zorgprofessionals kunnen ondersteunen, bijvoorbeeld met gesprekstools of het aanleren van vaardigheden.” Tot slot neemt het KNGF deel aan het Team Financiering & Kosten en daarbij komen ook knelpunten binnen de fysiotherapie aan bod. “Een belangrijk deel van fysiotherapie zit niet in de basisverzekering. Als mensen geen aanvullende verzekering hebben, moeten ze het dus zelf betalen en dat kan lang niet iedereen”, verzucht ze. “Om de zorg betaalbaar te houden, moeten we ook over de silo’s in de zorg (derde, tweede en eerste lijn) heen kijken welke zorg het meest (kosten)effectief is. Fysiotherapie is minder invasief dan medisch specialistische zorg en blijkt met minder kosten vaak minstens zo effectief te zijn, zeker op de langere termijn.”
Leefstijl in en vanuit de zorg is netwerkzorg
Geen zorgverlener kan leefstijl in de zorg alleen oppakken, zegt Post stellig. “Het is echt netwerkzorg. Het gaat niet alleen om bewegen, alleen om voeding, of alleen om stoppen-met-roken. Bij leefstijl in de zorg gaat het juist om die integrale benadering. Om te komen tot een effectief samenspel van interventies en actoren moet in een netwerk goed worden samengewerkt. De netwerkpartners moeten daarbij elkaars expertise kennen en daarvan gebruik maken. Professionals in de zorg en professionals in het sociale domein weten elkaar steeds beter te vinden, maar dat kan nog verbeteren.”
Verschuiving van ziekte naar preventie
Wat gaan fysiotherapeuten merken van de deelname van het KNGF aan de Coalitie? Post licht dat graag toe: “Met onderzoek, borging en implementatie levert de Coalitie zorgverleners, zoals de fysiotherapeut, handvatten om leefstijl bespreekbaar te maken. En ze biedt ook de patiënt handvatten voor een gezondere leefstijl. Op die manier wordt er integraal gewerkt aan de verschuiving van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag.” Ze besluit: “Bewegen is niet voor iedereen vanzelfsprekend, het aanwenden van een gezonde leefstijl daarmee dus ook niet. Fysiotherapie kan mensen ondersteunen in het werken aan een gezondere leefstijl, zodanig dat de patiënt er uiteindelijk zelf mee aan de slag kan gaan.”