Preambule

Beroepscode voor de Fysiotherapeut

Definiëring en context van de beroepscode

De Beroepscode voor de beroepsuitoefening van de fysiotherapeut is een verzameling regels die het geheel van professionele waarden en normen relateert aan ‘goed hulpverlenerschap’ en ‘goede zorg’ zoals beschreven in het ‘Beroepsprofiel voor de fysiotherapeut’.

Binnen de fysiotherapeutische zorgverlening spelen waarden en normen een belangrijke rol. Er is voortdurend interactie tussen de fysiotherapeut en de patiënt. Beiden zijn als het ware van elkaar afhankelijk. Waarden en normen, maar ook gevoelens en opvattingen, van zowel de fysiotherapeut als de patiënt spelen een rol tijdens het zorgverleningsproces. De fysiotherapeut zal zich hier te allen tijde bewust van moeten zijn.

De Beroepscode als leidraad

Het doel van de Beroepscode is om een leidraad te bieden voor het professioneel handelen van de fysiotherapeut. De Beroepscode geeft handvatten voor de fysiotherapeut om afwegingen te maken om goede zorg te bieden in een concrete situatie, op dat moment, in die omstandigheid.

De Beroepscode in relatie tot wet- en regelgeving

Wet- en regelgeving is algemeen geldend en gaat boven de Beroepscode. In de (tucht)rechtspraak kan het handelen van de fysiotherapeut getoetst worden aan de Beroepscode als onderdeel van de professionele standaard. Voor de fysiotherapeut relevante wet- en regelgeving is ook opgenomen in het Beroepsprofiel Fysiotherapeut.

Werkgebied van de fysiotherapeut

Fysiotherapeuten zijn werkzaam in diverse settingen van de gezondheidszorg. Er is een variëteit aan samenwerkingsvormen binnen de eerstelijnsgezondheidszorg, zoals samenwerkingsvormen op wijkniveau, in gezondheidscentra en vormen van samenwerking die zich richten op het management van patiëntgroepen en ketens van fysiotherapiepraktijken. Een fysiotherapeut werkt samen met collega-fysiotherapeuten en andere beroepsbeoefenaars, die zowel binnen als buiten de zorg (gemeente, welzijnsorganisaties) werkzaam zijn. Bij patiënten behorend tot bepaalde diagnosegroepen werkt een fysiotherapeut samen in transmurale ketens en netwerken.

In de intramurale zorg werken fysiotherapeuten in multidisciplinaire teams of op afdelingen Fysiotherapie, voornamelijk in ziekenhuizen, revalidatiecentra, instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking en verpleeg- en verzorgingshuizen. Fysiotherapeuten in de transmurale setting verlenen zorg bij patiënten aan huis. Zij werken in ambulante teams en binnen bestaande netwerken. Fysiotherapeuten met een door het KNGF erkende, verbijzondering werken eveneens in een deelgebied binnen de fysiotherapie. Een erkende verbijzondering in de fysiotherapie kenmerkt zich door de toepassing van extra en bijzondere klinische expertise, kennis en kunde, door een fysiotherapeut die gekwalificeerd is in een duidelijk gedefinieerd domein dat als fysiotherapie is erkend door de beroepsgroep.

Totstandkoming en aanpassingen ten opzichte van de vorige versie

Aanleiding

Verandering van wet- en regelgeving in de afgelopen jaren maakte een aanpassing van ‘Beroepsethiek en Gedragsregels voor de Fysiotherapeut’ noodzakelijk. Daarnaast vroeg ook veranderde verhoudingen tussen zorgaanbieders onderling en tussen zorgaanbieder en de patiënt om een herziening van dit document.

De ‘Beroepscode voor de Fysiotherapeut’ is samengesteld door de Ethiekcommissie van het KNGF.

Werkwijze

De Ethiekcommissie heeft ten behoeve van de aanpassing twee focusgroepbijeenkomsten belegd, met fysiotherapeuten en met (zorg)ethici. Tijdens deze bijeenkomsten werd de concept-beroepscode voorgelegd, zoals opgesteld door leden van de Ethiekcommissie en een jurist. De eerste focusgroep met fysiotherapeuten bestond uit leden-beroepsgenoten van de Commissie van Toezicht Fysiotherapie van het KNGF of de Tuchtcolleges voor de Gezondheidszorg. Leden-beroepsgenoten van de bovengenoemde colleges passen de regels toe bij de uitoefening van de tuchtrechtspraak. Zij geven in die rol een oordeel over het handelen van de fysiotherapeut. De tweede focusgroep bestond uit vijf experts met aandachtsgebieden op het gebied van medische ethiek, zorgethiek, deugdethiek, filosofie en beroepscodes van andere zorgverleners. Na verwerking van alle bijdragen uit de focusgroepen is middels een openbare oproep onder KNGF-leden gevraagd om referenten. Na verwerking van dit commentaar is de definitieve tekst van de beroepscode voorgelegd aan het KNGF-bestuur en ten slotte aan de ALV in november 2019.

Naamswijziging

Gedurende het proces van de herziening heeft de Ethiekcommissie besloten om, in tegenstelling tot de oude ‘Beroepsethiek en Gedragsregels voor de Fysiotherapeut’, een ethische onderbouwing per gedragsregel in deze herziening achterwege te laten. Naast de preambule, is het document beperkt tot een set van gedragsregels. Deze verandering van inhoud noopte ook tot aanpassing van de naam en is er gekozen voor ‘Beroepscode voor de fysiotherapeut’. Hiermee vindt tevens aansluiting plaats bij soortgelijke documenten van andere beroepsgroepen in de zorg.

Aanpassingen

De gedragsregels zijn niet nieuw ten opzichte van wat fysiotherapeuten nu al in hun beroepsuitoefening doen. In de aangepaste set gedragsregels is een aantal regels uit de oude ‘Beroepsethiek en Gedragsregels’ weggelaten omdat er geen reden meer is om deze op te nemen en/of deze regels zijn geïncorporeerd in het handelen, zoals regels over DTF en vertegenwoordiging van de patiënt. De regels over profilering zijn beperkt en veranderd vanwege de komst van de marktordening in de zorg en de mededingingswet. Ook zijn regels over intimiteit bondiger geformuleerd. Uitgebreider aan bod komen de regels over informatieverstrekking aan derden, mede naar aanleiding van ledenvragen aan het KNGF. Toegevoegd zijn regels over de Meldcode huiselijk geweld, omgaan met klachten, meldplicht datalekken, e-health en elektronische uitwisseling van gegevens.

De Beroepscode is in overeenstemming met de huidige wet- en regelgeving, het Beroepsprofiel Fysiotherapeut, de KNGF-richtlijnen en de standpunten van het KNGF.

Beroepscode

Auteurs | Ontwikkeling