Paramedische herstelzorg na COVID-19

Wat is de (kosten-)effectiviteit van paramedische zorg op fysiek, nutritioneel, cognitief, mentaal en dagelijks functioneren bij patiënten die herstellen van COVID-19?

Achtergrond

Het herstel van patiënten na het doormaken van COVID-19 kan sterk verschillen. Er is een grote groep mensen die snel en in de thuissituatie herstelt zonder dat hiervoor aanvullende zorg nodig is. Maar er is ook een groep mensen die wel aanvullende zorg nodig heeft. Soms is zorg nodig in de vorm van medisch specialistische of geriatrische revalidatiezorg, in andere gevallen kan de zorg in de eerste lijn plaatsvinden. Hierbij zijn vaak paramedische zorgverleners betrokken, zoals de fysiotherapeut, diëtist of ergotherapeut. De aanspraak voor eerstelijns paramedische zorg is in de Zorgverzekeringswet geregeld, maar kent voor fysio- en oefentherapie, diëtetiek en ergotherapie beperkingen.

Daarom is er besloten om paramedische herstelzorg (fysiotherapie, oefentherapie, logopedie, diëtetiek of ergotherapie) voorwaardelijk toe te laten tot de basisverzekering. Eén van de voorwaarden voor aanspraak op vergoeding vanuit de basisverzekering is deelname aan het onderzoek ‘paramedische herstelzorg ná COVID19’.

Het is namelijk nog niet bekend of paramedische zorg na ernstige COVID-19 effectief is. Het is daarom van groot belang om de effecten van eerstelijns paramedische zorg te onderzoeken.

Doel van het onderzoek

Het ‘paramedische herstelzorg ná COVID-19’-onderzoek heeft als doel om de effectiviteit en kosten van de paramedische zorg te evalueren bij patiënten die herstellen van COVID-19. Hierbij zijn de volgende onderzoeksvragen opgesteld:

1. How do patients with COVID-19 receiving allied healthcare recover in their physical, nutritional, cognitive, and mental functioning at 3, 6 and 12 months after baseline?

2. What are changes in participation and quality of life in patients with COVID-19 after receiving allied healthcare?

3. What is the health status of patients with COVID-19 being referred to allied health professionals and how does their status

relate to the health status of patients who have not been referred to allied healthcare?

4. What are the components of allied healthcare in patients recovering from COVID-19?

5. What are differences in recovery between patients with COVID-19 who were a) critically ill and admitted to an intensive care unit, b) severely ill and admitted to the COVID-ward of a hospital, c) severely ill with an indication for hospital admission but stayed at home, and d) moderate or severely ill without indication for hospital admission and stayed at home*

6. What are differences in recovery between patients with COVID-19 receiving mono- versus multidisciplinary allied healthcare?

7. What are the healthcare and societal costs of different mono- and multidisciplinary allied healthcare trajectories in relation to the recovery of patients and their health-related quality of life?

8. What are the experiences of patients and their caregivers, allied health professionals, and referring physicians about recovery and allied health treatment after COVID-19?

9. What recommendations can be made to update or create mono- and multidisciplinary guidance?

Onderzoeksdesign

Het 'paramedische herstelzorg ná COVID-19’-onderzoek bestaat uit drie cohorten: een retrospectief cohort, een prospectief cohort en een kwalitatief cohort.

Het retrospectieve cohort wordt uitgevoerd om informatie te verzamelen over patiënten die paramedische zorg ontvingen vóór 1 januari 2021. Er wordt onderscheidt gemaakt tussen patiënten waarbij de behandeling is begonnen vóór 18 juli 2020 en ná 18 juli 2020. Dit heeft te maken met de datum waarop paramedische herstelzorg is toegelaten in de basisverzekering. De data wordt verzameld uit Nederlandse databases voor huisartsen, fysiotherapie, oefentherapie, logopedie, diëtetiek en ergotherapie. Het prospectieve onderzoek omvat patiënten voor wie de behandeling start ná 1 januari 2021 maar tot en met 17 juli 2021. De data wordt verzameld via een app waarbij de paramedische zorgverleners en de onderzoekers, respectievelijk testuitslagen en vragenlijsten documenteren in een app. Dit gebeurt bij de start van de therapie en vervolgens op drie, zes en twaalf maanden. Het kwalitatieve onderzoek bestaat uit een procesevaluatie om de ervaringen van patiënten, paramedici en verwijzers te verzamelen.

Onderzoekspopulatie

Mensen met ernstige COVID-19 die tijdens hun herstel ernstige klachten of beperkingen ervaren kunnen participeren in het onderzoek, en daarmee in aanmerking komen voor de vergoeding van paramedische herstelzorg. De huisarts of medisch specialist bepaalt op grond van de klachten welke zorg nodig is. Het is niet noodzakelijk dat iemand positief is getest op het coronavirus. Het is ook niet noodzakelijk dat iemand opgenomen is geweest in het ziekenhuis. De medisch specialist of huisarts stelt vast of er waarschijnlijk sprake is geweest van COVID-19 en of de patiënt deze zorg moet krijgen. Voor de verder geldende voorwaarde, zie 'informatiebrief paramedische herstelzorg ná COVID-19'.

Inclusie criteria

Patiënten bij wie COVID-19 is vastgesteld (of bij vermoed van) met ernstige klachten- en activiteit beperkingen en/of participatiebeperkingen, die door een huisarts of medisch specialist zijn doorverwezen naar een paramedicus voor herstelzorg.

Exclusie criteria

Patiënten in de palliatieve zorg fase.

Uitkomstmaten

De belangrijkste uitkomstmaten zijn: participatie (gemeten met de Utrechtse schaal voor Evaluatie van revalidatieparticipatie), kwaliteit van leven (gemeten met de EQ-5D-5L) en vermoeidheid (gemeten met de Fatigue Severity Scale)

Tijdslijn

De startdatum van het onderzoek is 1 januari 2021 en de geplande einddatum is 31 december 2023. De belangrijkste mijlpalen zijn: het interim rapport (oktober 2021), het disseminatie en implementatie plan (december 2023), de aanbevelingen voor paramedische herstelzorg (december 2023) en het eind rapport (december 2023).

Verwachte resultaten

De gezondheidstoestand van patiënten met COVID-19 zal relevant verbeteren op het gebied van participatie, kwaliteit van leven, vermoeidheid (en beroep specifieke uitkomsten met betrekking tot functioneren) na een episode van het ontvangen van geallieerde paramedische zorg.

Klinische toepassing/relevantie

De bevindingen uit het ‘COVID-19 paramedische herstelzorg’-onderzoek geven inzicht geven in de optimale behandelstrategie voor patiënten met COVID-19, welke patiënten wel en welke patiënt geen baat hebben bij behandeling en welke factoren van invloed kunnen zijn op de effectiviteit van een geallieerd zorgtraject. Aanvullend geeft het beleidsmaker informatie om te bepalen of de paramedische zorg moet worden gehandhaafd.

Betrokken onderzoekers

Prof. dr. P.J. van der Wees (hoofdaanvrager)

Dr. T.J. Hoogeboom (projectleider en secretaris)

Prof. dr. J. Smit (bestuurlijke verantwoordelijkheid)

Prof. dr. R.A. de Bie (medeaanvrager)

A. Gnoth (lid projectcommissie)

Prof. dr. M.J.L. Graff (medeaanvrager)

X. van Jaarsveld (lid projectcommissie)

Dr. J.G. Kalf (medeaanvrager)

Prof. dr. R.W.G.J. Ostelo (medeaanvrager)

Prof. dr. M.A.E. de van der Schueren (medeaanvrager)

Partners