Palliatieve zorg voor mensen met Dementie (2023)
Op initiatief van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) is in 2021 gestart met de herziening van de richtlijn Palliatieve zorg voor mensen met Dementie. Namens het KNGF vertegenwoordigde Betsy Weening-Dijksterhuis de fysiotherapie in de werkgroep. In januari 2023 heeft het KNGF commentaar geleverd op de conceptrichtlijn (Lonneke de Haas en Ivar Spin). In augustus 2023 werd het KNGF gevraagd de definitieve versie van de richtlijn te autoriseren. Het KNGF autoriseerde de richtlijn in oktober 2023.
Dementie is een verzamelterm voor verschillende klinische beelden die gekenmerkt worden door een combinatie van meervoudige stoornissen op het gebied van cognitie, stemming of gedrag. Dat deze ziekte een ongeneeslijke aandoening is, met een duidelijke verkorting van de levensverwachting, is nog niet wijdverbreid bekend. Het ziekteproces kan sterk variëren. Het ziektebeloop en de levensverwachting zijn vaak moeilijk te voorspellen, mede doordat zij afhankelijk zijn van de leeftijd waarop de ziekte start, de onderliggende neurodegeneratieve aandoening en comorbiditeit. Eén op de vijf mensen krijgt dementie. Bij vrouwen is de kans nog groter: één op de drie vrouwen krijgt gedurende haar leven dementie. Boven de 90 jaar heeft 40 procent van de mensen een vorm van dementie. Palliatieve zorg is zorg die de kwaliteit van het leven behoudt of verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid, door het voorkomen en verlichten van lijden. In geval van dementie zijn er specifieke accenten die anders zijn dan bij somatische ongeneeslijke ziekten waaronder het beloop van de ziekte en de palliatieve zorgbenadering, waarbij gezamenlijke besluitvorming met betrokkenheid van de naasten en advance care planning nog meer van belang zijn.
De richtlijn 'palliatieve zorg voor mensen met Dementie’ geeft aanbevelingen voor palliatieve zorg bij mensen met dementie en beoogt hiermee de kwaliteit van de zorgverlening te verbeteren. Deze richtlijn is bestemd voor alle professionals die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten in de palliatieve fase, waaronder fysiotherapeuten.
Binnen de richtlijnmodule wordt de rol en positie van de (geriatrie)fysiotherapeut adequaat beschreven. Groot deel van de aanbevelingen zijn gericht op alle zorgverleners die betrokken zijn bij de palliatieve zorg bij dementie. Per aanbeveling moet de zorgverlener bekwaam zijn om deze uit te voeren.