Benigne paroxysmale positieduizeligheid (BPPD) (2020)

Op initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied (NVKNO) is de richtlijn Benigne Paroxysmale PositieDuizeligheid (BPPD) ontwikkeld in 2011. In 2019 is gestart met de herziening van de richtlijnmodule ‘Repositiemanoeuvres als behandeling van BPPD’. Dr. Marloes Thoomes-de Graaf heeft de fysiotherapie vertegenwoordigd in de werkgroep. Namens het KNGF, NVMT en NVOF heeft Bart Zwaneveld de conceptrichtlijn van commentaar voorzien. In december 2019 is de richtlijnmodule geautoriseerd door het KNGF, de NVMT en de NVOF. Het KNGF heeft de gehele richtlijn opnieuw geautoriseerd.

Benigne paroxysmale positieduizeligheid (BPPD) is kortdurende, positieafhankelijke draaiduizeligheid. De richtlijn beschrijft aanbevelingen voor de praktijk ten aanzien van diagnostiek en behandeling van BPPD, de herziene richtlijnmodule richt zich specifiek op repositiemanoeuvres als behandeling van BPPD, bij de volwassen patiënt.

De richtlijnmodule stimuleert het gebruik van repositiemanoeuvres als behandeling van BPPD aan de hand van up-to-date wetenschappelijke evidentie en klinische expertise. Er zijn drie varianten van BPPD; posterieure (meest voorkomend), horizontale (met een geotrope en apogeotrope variant) en anterieure (zeer zeldzaam). Het aanbevolen toe te passen repositiemanoeuvre verschilt per BPPD variant.

BPPD van het posterieure (onderste) kanaal is het meest voorkomend (85-95%) en dient behandeld te worden met een Epley- of Semontmanoeuvre.

BPPD van het horizontale kanaal (geotrope variant) komt minder vaak voor (5-15%) en dient behandeld te worden met een Gufoni- of Lempert (barbecue)manoeuvre. Het wordt afgeraden patiënten het manoeuvre zelf te laten uitvoeren. Daarom adviseert de richtlijn dat de behandeling van patiënten met posterieure en horizontale, geotrope BPPD uitgevoerd dient te worden door een daartoe geschoolde professional, zoals de fysiotherapeut. Het is belangrijk onderscheid te maken tussen de BPPD-varianten. 

Patiënten met BPPD van het horizontale kanaal, apogeotrope variant, of BPPD van het anterieure kanaal dienen verwezen te worden naar een expertisecentrum of naar een professional met veel ervaring in het behandelen van BPPD.

Bekijk de volledige richtlijn hier

Als je ingelogd bent, zul je hieronder de specifieke aanbevelingen voor de fysiotherapeut uit deze richtlijn vinden.

Clickabel factsheet en specifieke aanbevelingen voor de fysiotherapeut (na inlog).

Het KNGF ontwikkelde samen met NVMT en NVOF een clickable-factsheet BPPD die snel zicht geeft op wat BPPD is, hoe je het kunt herkennen en welke repositiemanoeuvres je toe kunt passen. Ook zijn er instructiefilmpjes toegevoegd.