Zelfmanagementondersteuning in de langdurige zorg (2023)

In 2021 is in opdracht van Stichting Kwaliteitsimpuls Langdurige Zorg (SKILZ) gestart met de ontwikkeling van Richtlijn Zelfmanagementondersteuning in de langdurige zorg. Namens het KNGF vertegenwoordigde Debbie Loeters de fysiotherapie in de klankbordgroep. In juni 2023 heeft het KNGF commentaar gegeven op de gehele conceptrichtlijn (Suze Toonders en Ivar Spin). In augustus 2023 is het KNGF gevraagd de definitieve versie van de richtlijn te autoriseren. Het KNGF autoriseerde de richtlijn in oktober 2023.

Inleiding 

Het beter ondersteunen van cliënten in de langdurige zorg in zelfmanagement wordt als één van de mogelijke oplossingen gezien om de langdurige zorg haalbaar te houden en aan behoeften van cliënten, naasten en zorgverleners te voldoen. Zelfmanagement is het vermogen van mensen om hun ziekte, aandoening of beperking optimaal te kunnen inpassen in hun leven. Dit betekent dat zij omgaan met de symptomen, de behandeling, de lichamelijke, sociale en emotionele consequenties van hun ziekte of aandoening en met de leefstijlveranderingen waar nodig.

Ondersteunen bij het zelfmanagement van mensen die langdurig zorg nodig hebben, is essentieel voor hun kwaliteit van leven. Een cliënt die beter in staat is tot zelfmanagement, is ook beter in staat om de taken en vaardigheden uit te voeren die nodig zijn om voor zichzelf te zorgen. Ook is deze cliënt beter in staat de regie over het leven in eigen hand te houden en mede richting te geven aan de manier waarop beschikbare zorg wordt ingezet. Deze cliënt kan ook vragen om (of regelen van) ondersteuning bij het leven met zijn aandoening. Bij zelfmanagementondersteuning staat het leven centraal en niet de ziekte, aandoening of beperking. Ook kan de samenwerking die hieruit voortkomt tussen cliënten en zorgverleners bijdragen aan efficiëntie en effectiviteit in de zorg.

Het doel van deze richtlijn zelfmanagementondersteuning is om zorgverleners handvatten te bieden om zelfmanagement van cliënten met een langdurige zorg- of ondersteuningsvraag beter te kunnen ondersteunen, vanuit multidisciplinair perspectief. Uiteindelijk wordt hiermee beoogd om de kwaliteit van leven van deze cliënten te verbeteren.

Deze SKILZ-richtlijn is een aanvulling op de al bestaande richtlijnen (waaronder de KNGF-richtlijn Zelfmanagement), doordat deze richtlijn zich richt op een andere doelgroep (met name verpleegkundigen, verzorgenden, helpenden, begeleiders en ondersteuners) en op een andere doelpopulatie (cliënten die langdurige zorg ontvangen, zowel (begeleid) thuiswonend als in een zorginstelling).

Bekijk de richtlijn op de website van SKILZ