Anale incontinentie [evidence statement]

B.4 Fysiotherapeutische analyse/diagnose

  • Het is van groot belang om te analyseren of en in hoeverre er een adequate balans is tussen belasting en belastbaarheid. De belastbaarheid wordt beïnvloed door mogelijke stoornissen in de continentiemechanismen:
  • beschadiging of zwakte van de bekkenbodemspieren (externe anale sfincter en levator ani);
  • beschadiging of zwakte van de interne anale sfincter;
  • een neurologisch probleem: (infra)nucleaire stoornis, perifere innervatie, ruggenmerg, hersenstam, het bewustzijn.
  • De belastbaarheid is mede afhankelijk van overige beïnvloedende factoren, zoals algemene mobiliteit, dieet, darmstelsel (peristaltiek of samenstelling ontlasting), medicatie, belaste voorgeschiedenis (bijvoorbeeld negatieve seksuele ervaring, fysiek geweld) en comorbiditeit. Afhankelijk van de belastbaarheid (lokaal/persoons- en participatieniveau) kan de patiënt een bepaalde (maximale) belasting aan.
  • Op basis van het analyseproces worden aard, ernst en (mate van) beïnvloedbaarheid nagegaan.

Mede op basis van consultatie van de klankbordgroepleden heeft de werkgroep 4 probleemgebieden bij patiënten met AI onderscheiden (zie het stroomdiagram):

  1. AI met disfunctie van de bekkenbodem en verlies waarvan men zich bewust is (urgency). Afhankelijk van aan- of afwezigheid van een neurologisch probleem, anorectale sensatie, bewuste of onbewuste controle en factoren die de functie van de bekkenbodem negatief beïnvloeden wordt het behandelplan gekozen.
  2. AI met disfunctie van de bekkenbodem en verlies waarvan men zich niet bewust is (passief). Afhankelijk van aan- of afwezigheid van een neurologisch probleem en anorectale sensatie wordt het behandelplan gekozen.
  3. AI zonder disfunctie van de bekkenbodem.
  4. AI met of zonder disfunctie van de bekkenbodem met daarnaast algemeen belemmerende factoren voor herstel- of aanpassingsprocessen. Afhankelijk van aan- of afwezigheid van comorbiditeit wordt het behandelplan gekozen. Bij alle probleemgebieden moet de aard en ernst van eventuele pijnklachten in ogenschouw worden genomen omdat deze een complicerende factor vormen.