25 september 2023

Veelgestelde vragen Kwaliteitskader

Antwoord op vragen die leven onder de therapeuten.

Algemene vragen
  1. Wat is het Kwaliteitskader?
  2. Wat staat er in het Kwaliteitskader
  3. Wat is passende zorg?
  4. Wat is het belang van het Kwaliteitskader voor de fysiotherapie?
  5. Hoe helpt een Kwaliteitskader ons?
  6. Wat is nu de winst van dit Kwaliteitskader? Wat schieten we ermee op?
  7. Zijn we als beroepsgroep echt leidend binnen het Kwaliteitskader?
  8. Wat valt op in het Kwaliteitskader?
  9. Hoe ziet het proces eruit nu de inhoud van het Kwaliteitskader is bepaald door de betrokken partijen?
  10. Het Kwaliteitskader Fysiotherapie en Oefentherapie staat op de meerjarenagenda, wat betekent dat?
  11. Wat gebeurt er als de opleveringsdatum van het Kwaliteitskader die op de meerjarenagenda staat niet wordt gehaald?
Inhoudelijke vragen
  1. Wat is de reden dat in het Kwaliteitskader gekozen is voor inschrijving in het praktijkregister uiterlijk 2030?
  2. Wat als ik in 2030 niet in het Basispraktijkregister sta ingeschreven?
  3. Wat betekent visitatie voor mijn praktijk?
  4. Wat is het doel van structurele data-aanlevering? 
  5. Welke plek hebben peer review, intervisie en IOF binnen het Praktijkregister?  
  6. Gaat intervisie met de invoering van het kwaliteitskader verplicht zijn?
  7. Hoe gaat die reflecterende omgeving er uit zien? Wat vraagt dat van de praktijkhouder en de medewerkers?
  8. In het Kwaliteitskader is opgenomen dat we transparant zijn over de kwaliteit van zorg. Wat betekent ‘transparantie’?
  9. Hoe gaat de ontwikkeling van indicatoren?
  10. Wat betekenen de afspraken voor eenmanszaken?
Toegang tot de zorg
  1. Het kwaliteitskader is onderdeel van een breder traject, namelijk de overgang van fysiotherapie naar de basisverzekering. Voeren we het kwaliteitskader ook in als we niet naar de basisverzekering gaan?
  2. Wat betekent een open aanspraak of een open omschrijving van de aanspraak?
  3. Waarom willen we naar de basisverzekering?
  4. Zorgverzekeraars zijn erg gefocust op (verlaging van) de kosten van fysiotherapie. Dat verandert toch niet als we in de basisverzekering zitten?
  5. Gaat fysiotherapie in één keer over naar de basisverzekering?
  6. Gaat fysiotherapie ook geheel naar de basisverzekering als het eigen risico van toepassing is?
  7. Blijft de aanvullende verzekering ook bestaan als fysiotherapie (gedeeltelijk) in de basisverzekering zit?
  8. Moeten we door de overgang naar de basisverzekering door allemaal nieuwe hoepels en voldoen aan strengere eisen van zorgverzekeraars?
  9. Als fysiotherapie in de basisverzekering komt, dan betekent dat dat alle zorg geprotocolleerd wordt.
  10. Als fysiotherapie in de basisverzekering zit, is dan ongecontracteerde zorg niet meer mogelijk?
  11. Wat betekent het voor ongecontracteerde zorg als een (deel) van de zorg in de basisverzekering zit?
  12. Wat is de positie van de ongecontracteerde praktijk in de basisverzekering?
  13. Gaan door de overgang naar de basisverzekering de tarieven omhoog?
  14. Als fysiotherapie in de basisverzekering komt, komt er dan een einde aan de vrije tarieven zoals die nu in de fysiotherapie gelden?
  15. Leg uit wat vrije tarieven betekent in de basisverzekering
  16. Sinds wanneer is het KNGF al bezig met de mogelijke stap naar de basisverzekering? En hoe?
Algemene vragen
  1. Wat is een Kwaliteitskader?
    In een kwaliteitskader wordt vastgelegd wat de beroepsgroep, patiënten en zorgverzekeraars verstaan onder goede zorg, hoe die zorg is georganiseerd en welke ambities er zijn over de verdere ontwikkeling van zorg. Het beschrijft wat patiënten mogen verwachten en vormt de basis voor toezicht, verantwoording en voor inkoop en contractering van zorg. Er zijn meerdere zorgbranches die al een kwaliteitskader hebben, zoals de medische zorg, wijkverpleging en ambulancezorg. Dit is het eerste kwaliteitskader beschreven vanuit de principes van passende zorg en er zullen er nog meer voor andere zorgbranches volgen.
     
  2. Wat staat er in het Kwaliteitskader?
    Het meeste van wat in de honderd pagina’s in het Kwaliteitskader staat, is al de praktijk van alle dag. Het beschrijft het kwaliteitsbeleid wat we al jaren met elkaar voeren. Het Kwaliteitskader beschrijft eenvoudigweg wat fysiotherapie betekent, welk bewijs daarvoor is, hoe fysiotherapeuten werken, hoe zij hun kwaliteit hebben vastgelegd en wat patiënten van fysiotherapeuten kunnen verwachten. Het beschrijft ons beroep. En het is de officiële erkenning van onze beroepsgroep.

    Nieuw is de beschrijving van zorg op basis van de principes van passende zorg. Passende zorg is een oplossing om de zorg toekomstbestendig, toegankelijk en betaalbaar te maken. In het komen tot passende zorg hebben zorgaanbieders, zorgverzekeraars en patientengroepen hun verantwoordelijkheid. Om (nog) meer passende zorg te leveren, zijn in het kader 14 ambities opgenomen. Er zijn afspraken gemaakt over hoe we de kwaliteit gaan evalueren en verbeteren, hoe we omgaan met uitkomstindicatoren en wat de meerwaarde is van een lerende omgeving. Zo is afgesproken dat uiterlijk in 2030 iedere praktijk geregistreerd staat in het Basispraktijkregister. In dit register neem je deel aan een tweejaarlijkse visitatie, aan data verzameling en richt je met elkaar een reflecterende leeromgeving in.

    De fysio- en oefentherapeuten zijn en blijven leidend in de verdere ontwikkeling van hoe dit wordt ingericht
     
  3. Wat is passende zorg?
    Nieuw is dat dit het eerste kwaliteitskader is dat is opgesteld vanuit de principes van passende zorg. Passende zorg is een oplossing om de zorg toekomstbestendig, toegankelijk en betaalbaar te maken. Patiënten vragen hier om en zorgverzekeraars hebben de opdracht om passende zorg in te kopen. Deze vier principes zijn leidend:
    • is waardegedreven,
    • komt samen met en gezamenlijk rondom de patiënt tot stand,
    • is de juiste zorg op de juiste plek en
    • gaat over gezondheid in plaats van ziekte.
       
  4. Wat is het belang van het Kwaliteitskader voor de fysiotherapie?
    Fysiotherapie en oefentherapie willen volwaardig deel uitmaken van het zorgstelsel. Om dit voor elkaar te krijgen, is een duidelijke positie van de fysio- en oefentherapeut en een betere toegang tot deze zorg nodig. Het opstellen van een Kwaliteitskader is de eerste stap in dit proces. Het Kwaliteitskader is beschrijft het kwaliteitsbeleid wat we al jaren voeren en de verdere professionalisering van de beroepsgroepen in het kader van passende zorg. Het is daarmee een officiële erkenning van de fysio- en oefentherapie.
     
  5. Hoe helpt een Kwaliteitskader ons?
    Dit kwaliteitskader maakt door het complete overzicht een einde aan discussies over nut en kwaliteit van fysiotherapie. Zorgverzekeraars hebben het ondertekend, de patiëntvertegenwoordigers staan erachter en ook de overheid geeft er zijn goedkeuring aan.

    Daarmee hebben we eindelijk een officieel document waar iedereen zich aan moet houden en op basis waarvan we kunnen werken aan de positie die de fysiotherapie verdient, met alles wat daarbij hoort.
     
  6. Wat is nu de winst van dit Kwaliteitskader? Wat schieten we ermee op?
    Het belang van dit gezamenlijk met de Patiëntenfederatie Nederland en Zorgverzekeraars Nederland opgestelde kwaliteitskader is groot om drie redenen:
    1. Een kwaliteitskader zonder investeringen is een papieren tijger. Aan het Kwaliteitskader hangt dus ook een investeringsagenda. Zonder dat geld kunnen we dit kwaliteitskader niet gaan uitvoeren. In de afgelopen tientallen jaren heeft deze beroepsgroep zelf fors geïnvesteerd in kwaliteitsontwikkeling. Het is niet voor niets dat de beschrijving van het huidige kwaliteitsbeleid zo robuust is. Het is nu tijd dat de financiers in de gezondheidszorg - overheid en zorgverzekeraars dus – hun aandeel daarin nemen, ook op praktijkniveau. Dat is niet anders dan bij andere beroepsgroepen en bij andere kwaliteitskaders van beroepen die een belangrijke rol vervullen om de opgaven in de zorg te helpen realiseren.
    2. Met het kwaliteitskader beschrijven we wat goede fysiotherapie is. Dat is grotendeels een beschrijving van wat de fysiotherapeuten in Nederland nu al iedere dag doen. Van die huidige kwaliteit zeggen dus de betrokken partijen: dit is goede fysiotherapie. Het feit dat we het daar met elkaar over eens zijn, is grote winst.
    3. Het feit dat we in het kwaliteitskader  afspraken hebben opgenomen waar alle drie de partijen achter staan, betekent ook dat we minimaal tot 2030 rust creëren in de beroepsgroep. Iedereen weet waar we staan, waar we naartoe willen en in welk tempo. Ook zorgverzekeraars. Het is dus niet meer zo dat zorgverzekeraars daarin zelf keuzes maken. Die keuzes liggen vast in het kwaliteitskader. Ook voor de uitvoering ligt de route vast en zijn de beroepsorganisaties KNGF en VvOCM in de lead. Het Zorginstituut zal dat als hoeder van het kwaliteitsbeleid in de totale zorg ook bewaken.
       
  7. Zijn we als beroepsgroep echt leidend binnen het Kwaliteitskader?
    Ja, de fysio- en oefentherapeuten zitten zelf aan het stuur. Het kwaliteitskader maken we tripartiet, dat wil zeggen KNGF, SKF, VvOCM, samen met Patiëntenfederatie Nederland en Zorgverzekeraars Nederland. Het wordt een formeel document dat we ook aanbieden aan het Register van het Zorginstituut, zoals dat ook is gebeurd met kwaliteitskaders van andere beroepen in de zorg die onderdeel zijn van de basisverzekering. Alle partijen moeten zich aan de gemaakte afspraken houden. Als KNGF kunnen we ons in de toekomst beroepen op de gemaakte afspraken, waarbij de beroepsgroepen meedenken over de verdere ontwikkeling en inrichting.
     
  8. Wat valt op in het Kwaliteitskader?
    Wat opvalt is dat het grootste gedeelte van het Kwaliteitskader de huidige praktijk is en dat dit nu ook erkent wordt door de verzekeraars en patiëntengroepen. Daarnaast staan er ambities beschreven om aan passende zorg te kunnen voldoen. Bijvoorbeeld over het inzetten van dataverzameling, intervisie en visitatie. Dit zijn al een paar jaar criteria waaraan een praktijk zich moet houden voor een registratie in het Basispraktijkregister van het Kwaliteitshuis Fysiotherapie. Maar wat dat betekent voor fysiotherapeuten gaan we samen met de leden verder uitwerken in de komende jaren.
     
  9. Hoe ziet het proces eruit nu de inhoud van het Kwaliteitskader is bepaald door de betrokken partijen?
    Het proces bestaat uit een paar vervolgstappen. De volgende stap is dat partijen voor 1 december instemmen met het Kwaliteitskader. Het KNGF legt het kader voor aan de leden op de volgende ALV gepland op 23 november aanstaande.

    Als aan een aantal voorwaarden is voldaan kunnen de beroepsgroepen daarna aan de slag gaan met het Kwaliteitskader.  De belangrijkste voorwaarde is voldoende financiële middelen voor het ontwikkelen en uitvoeren van het kwaliteitsbeleid en middelen zodat de praktijken en therapeuten het kwaliteitsbeleid kunnen uitvoeren.
     
  10. Het Kwaliteitskader Fysiotherapie en Oefentherapie staat op de meerjarenagenda, wat betekent dat?
    De meerjarenagenda is de prioriteitenlijst van te ontwikkelen kwaliteitsproducten van Zorginstituut Nederland. Als het kwaliteitsproduct klaar is, wordt dit getoetst aan de criteria van het Toetsingskader en neemt het Zorginstituut het op in het Register.
     
  11. Wat gebeurt er als de opleveringsdatum van het Kwaliteitskader die op de meerjarenagenda staat niet wordt gehaald?
    Voor het Kwaliteitskader Fysiotherapie en Oefentherapie is een uiterste opleverdatum van 1 december 2023 vastgesteld. Voor deze datum moet de achterbanraadpleging van alle partijen hebben plaatsgevonden.

    Als partijen de opleverdatum niet halen, dan kan Zorginstituut Nederland gebruik maken van haar doorzettingsmacht. Dit kan ook worden ingezet als het kwaliteitsproduct niet voldoet aan één of meer criteria van het Toetsingskader.

    Doorzettingsmacht betekent dat Zorginstituut Nederland de regie overneemt van partijen. De Raad van Bestuur van Zorginstituut Nederland vraagt op dat moment aan haar Kwaliteitsraad het kwaliteitsproduct af te ronden. Voorbeelden van sectoren waarbij dit in het verleden is gebeurd, zijn verpleeghuiszorg, geboortezorg en spoedzorg.
Inhoudelijke vragen
  1. Wat is de reden dat in het Kwaliteitskader gekozen is voor inschrijving in het praktijkregister uiterlijk 2030?
    In het Kwaliteitskader zijn de principes van passende zorg leidend. De opdracht van de overheid aan  zorgverzekeraars is om hierop in te kopen en de opdracht aan beroepsgroepen is om de zorg daarop in te richten. Onderdeel van passende zorg is dat je werkt in een lerende omgeving en werkt aan uitkomstgericht zorg. Een praktijkregister waar visitatie, dataverzameling en het inrichten van een reflecterende leeromgeving is hiervoor een middel.
     
  2. Wat als ik in 2030 niet in het Basispraktijkregister sta ingeschreven?
    In het Kwaliteitskader is door de drie partijen afgesproken dat uiterlijk in 2030 iedere praktijk geregistreerd staat in het Basispraktijkregister. Dit is een middel om te voldoen aan de principes van passende zorg. Als je na 2030 niet aan de voorwaarden voldoet, is de kans aanwezig dat de zorgverzekeraar je niet contracteert omdat het niet onder de passende zorg valt.
     
  3. Wat betekent visitatie voor mijn praktijk?
    De tweejaarlijkse praktijkvisitatie heeft als doel de praktijk te ondersteunen in haar continue proces van ontwikkeling, op een manier die past bij de eigen situatie, ambities en wensen. De visitatie is ingericht volgens de principes van reflecterend leren en de behandelde onderdelen kunnen worden aangepast zodat dit aansluit bij de ambities van de praktijk en haar ontwikkeling zo goed mogelijk ondersteunt. Het visitatiebeleid is nog niet bekend. KNGF is op dit moment nog bezig dit beleid te bepalen. Zodra dit bekend is, zullen wij geregistreerde praktijken hierover per mail infomeren.
     
  4. Wat is het doel van structurele data-aanlevering? 
    Het structureel verzamelen van data in een landelijke database levert relevante (spiegel)informatie en benchmarks op die worden teruggegeven aan de fysiotherapeut en de praktijk via een dashboard. Dit draagt bij aan kwaliteitsborging van het fysiotherapeutisch handelen, het reflecterend leren en de zorg aan de patiënt. Daarnaast levert de verzamelde data een bijdrage aan de positionering van fysiotherapie in het zorglandschap, beleidsontwikkeling en wetenschappelijk onderzoek. Structurele maandelijkse data aanlevering is essentieel voor de kwaliteit van de data en de beoogde opbrengsten voor de fysiotherapeut, praktijk en beroepsgroep.
     
  5. Welke plek hebben peer review, intervisie en IOF binnen het Praktijkregister?  
    Met registratie in het Praktijkregister onderschrijf je de principes van reflecterend leren. Peer review, intervisie en IOF zijn werkvormen die vallen onder de noemer reflecterend leren. Deelname aan peer review, intervisie of IOF is in het Praktijkregister vrijwillig, en kan voor fysiotherapeuten punten opleveren in het Individueel register.                                                                 
  6. Gaat intervisie met de invoering van het kwaliteitskader verplicht zijn?

    Nee, intervisie is met de invoering van het kwaliteitskader niet verplicht.

    In het Kwaliteitskader is afgesproken dat alle praktijken uiterlijk in 2030 in het Basispraktijkregister staan ingeschreven. Binnen het basisregister wordt er verwacht dat je een reflecterende leeromgeving in de praktijk creëert. Die omgeving kan bestaan uit bijvoorbeeld IOF, peer-review, intervisie of andere vormen. Als praktijk ben je flexibel hoe je dit inricht. Voor deze activiteiten krijgen de therapeuten punten voor het individueel register.

  7. Hoe gaat die reflecterende omgeving er uit zien? Wat vraagt dat van de praktijkhouder en de medewerkers?
    Reflecterend leren betekent dat wordt gewerkt aan een lerend systeem waarbij het belangrijkste principe is dat je met en van elkaar leert. Met andere woorden: binnen de beroepsgroep, met collega’s, in een veilige omgeving werken aan kwaliteit van zorg. Met registratie in het Praktijkregister onderschrijf je de principes van reflecterend leren. Dit brengt geen aanvullende verplichtingen op individueel niveau met zich mee (zoals peer review, intervisie of IOF). Wel start je praktijk vanaf het tweede registratiejaar met deelname aan de tweejaarlijkse reflecterende praktijkvisitatie. 
     
  8. In het Kwaliteitskader is opgenomen dat we transparant zijn over de kwaliteit van zorg. Wat betekent ‘transparantie’?
    Transparantie betekent dat we laten zien wat de kwaliteit is van de geleverde zorg. Dat kan op verschillende manieren. Het KNGF is positief over het gebruik van data om te leren en verbeteren. Wij stimuleren dan ook dat zoveel mogelijk praktijken de stap gaan zetten om data te gebruiken en te verzamelen. Vanuit de data gaan we indicatoren ontwikkelen (zie volgende vraag). Die indicatoren worden gebruikt om een meetinstrument te ontwikkelen waarmee we uitspraken kunnen doen over de kwaliteit van zorg.

    Transparantie is van belang voor: 1) de individuele patiëntenzorg voor samen beslissen, monitoring en evaluatie van de behandeling; 2) gebruik voor interne kwaliteitsverbetering, waarbij verzamelde uitkomsten op populatieniveau worden gebruikt voor leren en verbeteren; 3) gebruik voor externe transparantie waarbij verzamelde uitkomsten worden gebruikt als keuze-informatie voor patiënten of voor zorginkoop doorzorgverzekeraars.
     
  9. Hoe gaat de ontwikkeling van indicatoren?
    In het Kwaliteitskader is een ontwikkelagenda opgenomen met ambities waar we als beroepsgroep aan willen werken. Onderdeel van deze agenda is dat we op zorgvuldige en grondige wijze kwaliteitsindicatoren gaan ontwikkelen, sámen als beroepsgroep. Hierbij worden mensen uit de praktijk betrokken. Indicatoren zijn instrumenten waarmee de kwaliteit van de zorg gemeten kan worden, zodat we weten waar we staan of kunnen laten zien dat de zorg verbetert. De ontwikkeling doen we in ons eigen tempo volgens een voorgeschreven werkwijze, die rekening houdt met het complexe karakter van indicatoren. Het gaat om proces-, structuur- en uitkomstindicatoren, die generiek opgesteld worden.
     
  10. Wat betekenen de afspraken voor eenmanszaken?
    De afspraken zijn voor iedereen hetzelfde.
Toegang tot de zorg
  1. Het kwaliteitskader is onderdeel van een breder traject, namelijk de overgang van fysiotherapie naar de basisverzekering. Voeren we het kwaliteitskader ook in als we niet naar de basisverzekering gaan?
    Ja, het KNGF vindt dat het kwaliteitskader leidend moet zijn voor een robuust kwaliteitsbeleid, waardoor iedereen weet wat hij/zij kan verwachten van de beroepsgroep. Maar dat kan niet zonder de nodige voorwaarden vooraf. Er moeten voldoende financiele middelen zijn om het kwaliteitsbeleid verder te ontwikkelen en er moeten ook financiele middelen zijn voor de beroepsgroep om het Kwaliteitskader uit te kunnen voeren.

    Het kwaliteitskader is ook één van de voorwaarden om de stap naar de basisverzekering te kunnen zetten, niet andersom.
     
  2. Wat betekent een open aanspraak of een open omschrijving van de aanspraak?
    Het gaat hier om zorg waarop mensen aanspraak kunnen maken vanuit de basisverzekering. Zorg wordt vergoed uit het basispakket, zodra zorgpartijen het erover eens zijn dat deze zorg voldoet aan de stand van de wetenschap en praktijk en daarmee kan worden beschouwd als ‘zorg zoals fysiotherapeuten plegen te bieden’. De zorg in het basispakket is in de wet open omschreven. Een voordeel van de open omschrijving is dat nieuwe behandelmethodes die voldoen aan de stand van de wetenschap en praktijk worden aangemerkt als ‘onderdeel van het fysiotherapeutisch handelen en daarmee kunnen deze behandelmethodes ook sneller geïmplementeerd worden in de praktijk. Tegelijkertijd is de beroepsgroep verantwoordelijk voor het dé-implementeren van verouderde behandelmethodes en zullen behandelingen die bewezen niet effectief zijn niet meer worden vergoed. Dit wordt aangeduid met de term ‘risicogericht pakketbeheer’. Het systeem waar niet standaard een toetsing (beoordeling) wordt gedaan door de overheid voor toelating tot de basisverzekering, noemen we het open pakket. Ongeveer 90% van de verzekerde zorg behoort tot dit open gedeelte van het basispakket.

    Indien een zorgsoort behoort tot het open pakket, dan is hiervoor geen aanvullende verzekering mogelijk.
     
  3. Waarom willen we naar de basisverzekering?
    Zonder open aanspraak blijven we last houden van de belemmeringen van het huidige gesloten systeem waarbij een groot deel van de fysiotherapie in de aanvullende verzekering zit. Die belemmeringen zijn dat:  
    • Het huidige gesloten systeem ertoe leidt dat patiënten zorg mijden, omdat ze niet of onvoldoende aanvullend verzekerd zijn. De dekking van de aanvullende pakketten wordt al jaren achtereen kleiner en de pakketten worden duurder.  
    • Het huidige gesloten systeem ertoe leidt dat patiënten zorg uitstellen, omdat ze niet of onvoldoende aanvullend verzekerd zijn.  
    • Het huidige gesloten systeem ertoe leidt dat patiënten uitwijken naar duurdere en meer belastende medisch-specialistische zorg die wel vergoed wordt in de basisverzekering.  
    • Stepped care in het huidige gesloten systeem niet of onvoldoende van de grond komen.  
    • De fysiotherapeut als zelfstandige professional in het huidige gesloten systeem geen rol kan vervullen in het ontlasten van de huisarts bij beoordeling van klachten die binnen het fysiotherapeutisch vakgebied vallen. Idealiter neemt de fysiotherapeut hulpvragen die betrekking hebben op het beweegapparaat over van de huisarts.  Dat wordt gestimuleerd als de wijze van verzekering (en vergoeding) van deze zorg hetzelfde is. Dat geldt ook voor een rol van de fysiotherapeut in de vraagverheldering, zoals nu voorgesteld wordt in het programma Versterking eerstelijn.  
    • De fysiotherapeut niet de gewenste bijdrage kan leveren aan multidisciplinaire zorgtrajecten/zorgpaden.
    • De fysiotherapeut geen plek heeft in regiobeelden en regioplannen omdat deze allemaal over de basisverzekering gaan.
       
  4. Zorgverzekeraars zijn erg gefocust op (verlaging van) de kosten van fysiotherapie. Dat verandert toch niet als we in de basisverzekering zitten? 
    In de aanvullende verzekering heeft fysiotherapie het grootste aandeel en daarom zijn de kosten nu een belangrijk aandachtspunt voor de verzekeraars. Bij een overgang naar de basisverzekering zal de focus van zorgverzekeraars op de kosten kleiner zijn, want dan vallen de kosten voor fysiotherapie in het niet bij alle andere zorg in de basisverzekering. Dat geeft ons de mogelijkheid om eindelijk te praten over onze zorginhoudelijke toegevoegde waarde en ons aandeel in de betaalbaarheid van de totale zorg.
  5. Gaat fysiotherapie in één keer over naar de basisverzekering?
    De minister heeft het Zorginstituut gevraagd om te verkennen of fysiotherapie in een open aanspraak opgenomen kan worden in de basisverzekering, aan de hand van enkele randvoorwaarden, te weten een afgerond tripartite kwaliteitskader, de bestaande pakketcriteria en een advies van de NZa bekostiging. Uiteindelijk is het een politiek besluit of en hoe fysiotherapie een plek krijgt in de basisverzekering. De verwachting is dat niet de gehele fysiotherapie in één keer overgaat.
     
  6. Gaat fysiotherapie ook geheel naar de basisverzekering als het eigen risico van toepassing is?
    Dat lijkt niet logisch als het eigen risico blijft zoals het nu is. Het eigen risico zoals we dat nu kennen zal ertoe leiden dat de toegang tot fysiotherapie niet verbetert en dat is een belangrijke doelstelling van het traject waar we nu inzitten.
     
  7. Blijft de aanvullende verzekering ook bestaan als fysiotherapie (gedeeltelijk) in de basisverzekering zit?
    Als de fysiotherapie geheel wordt overgeheveld naar de basisverzekering in een open aanspraak, dan is er geen aanvullende verzekering meer mogelijk. Als niet de gehele fysiotherapie overgaat – wat het meest waarschijnlijk is – dan blijft er de mogelijkheid van een aanvullende verzekering.
     
  8. Moeten we door de overgang naar de basisverzekering door allemaal nieuwe hoepels en voldoen aan strengere eisen van zorgverzekeraars?
    De beroepsgroep bepaalt zelf wat goede kwaliteit van fysiotherapie is. Met een robuust kwaliteitsbeleid dat is vastgelegd in een kwaliteitskader is er voor zorgverzekeraars geen aanleiding om nog extra eisen te stellen. In het kwaliteitskader liggen de normen en eisen vast, waaraan ook zorgverzekeraars zich hebben gecommitteerd. Daarbij geldt voor ons het adagium: bij extra eisen horen ook extra investeringen.
     
  9. Als fysiotherapie in de basisverzekering komt, dan betekent dat dat alle zorg geprotocolleerd wordt.
    Nee, dat is niet het geval. De wijze waarop de zorg wordt ingericht, verandert niet door de wijze van verzekeren. De beroepsgroep blijft zijn eigen richtlijnen en kwaliteitsstandaarden opstellen zoals nu het geval is.
     
  10. Als fysiotherapie in de basisverzekering zit, is dan ongecontracteerde zorg niet meer mogelijk?
    Ook voor zorg die in de basisverzekering zit bestaat voor zorgaanbieders de mogelijkheid om (deels) geen contracten met zorgverzekeraars te sluiten. Dat gebeurt bijvoorbeeld in de wijkverpleging. Daarbij komt dat in de basisverzekering het hinderpaalcriterium van kracht, wat niet het geval is voor de aanvullende verzekering. Voor zorg in de basisverzekering zijn zorgverzekeraars verplicht om minimaal 75% van de zorgkosten van de patiënt te vergoeden.
     
  11. Wat betekent het voor ongecontracteerde zorg als een (deel) van de zorg in de basisverzekering zit?
    Ook in de basisverzekering is ongecontracteerde zorg mogelijk. We zitten immers nu ook al deels in de basisverzekering. Maar ook in bijvoorbeeld de wijkverpleging wordt deels ongecontracteerd gewerkt. Verschil is wel dat in de basisverzekering het hinderpaalcriterium van kracht is, wat niet het geval is voor de aanvullende verzekering. Voor zorg in de basisverzekering zijn zorgverzekeraars verplicht om minimaal 70% van de zorgkosten van de patiënt te vergoeden. In de aanvullende verzekering geldt dat percentage niet en kunnen verzekeraars zelf bepalen hoeveel zij (niet) vergoeden.
     
  12. Wat is de positie van de ongecontracteerde praktijk in de basisverzekering?
    Ook in de basisverzekering is ongecontracteerde zorg mogelijk. We zitten immers nu ook al deels in de basisverzekering. Maar ook in bijvoorbeeld de wijkverpleging wordt deels ongecontracteerd gewerkt. Verschil is wel dat in de basisverzekering het hinderpaalcriterium van kracht is, wat niet het geval is voor de aanvullende verzekering. Voor zorg in de basisverzekering zijn zorgverzekeraars verplicht om minimaal 70% van de zorgkosten van de patiënt te vergoeden. In de aanvullende verzekering geldt dat percentage niet.
     
  13. Gaan door de overgang naar de basisverzekering de tarieven omhoog?
    Dat is geen automatisme. Ook in de basisverzekering blijft vrije prijsvorming van kracht. Wel is het zo dat we in de basisverzekering minder overgeleverd zijn aan de concurrentie tussen zorgverzekeraars in de private markt van aanvullende verzekeringen. Nu is fysiotherapie de kurk waarop de aanvullende verzekering drijft, waardoor er alles aan gelegen is om de tarieven te drukken. Met de terugloop in zowel aantal als dekking van aanvullende polissen staan de premies van deze verzekeringen in toenemende mate onder druk, hetgeen van invloed is op de door zorgverzekeraars gehanteerde tarieven.
     
  14. Als fysiotherapie in de basisverzekering komt, komt er dan een einde aan de vrije tarieven zoals die nu in de fysiotherapie gelden?
    Nee, dat is niet het geval. Ook in de basisverzekering zijn (nu) vrije tarieven mogelijk. We zitten immers al deels in de basisverzekering. De NZa heeft een advies uitgebracht waarin staat dat de huidige bekostiging met vrije tarieven geen belemmering vormt voor een gehele of gedeeltelijke overheveling van fysiotherapie naar de basisverzekering. Er is dus na de overgang naar de basisverzekering bijvoorbeeld geen sprake van vastgestelde (maximum) tarieven door de NZa.
     
  15. Leg uit wat vrije tarieven betekent in de basisverzekering
    Vrije tarieven in de basisverzekering zijn niet anders dan in de aanvullende verzekering. Dit betekent dat de tarieven in onderhandeling tussen zorgaanbieder en zorgverzekeraar tot stand komen.

    Ook nu geldt voor fysiotherapie, dat in de basisverzekering zit, dat er vrije tarieven zijn. De NZa heeft geadviseerd dat deze manier van bekostiging kan blijven bestaan als de fysiotherapie beter of zelfs geheel in de basisverzekering wordt opgenomen.  
     
  16. Sinds wanneer is het KNGF al bezig met de mogelijke stap naar de basisverzekering? En hoe?
    Sinds 2014 is het KNGF al bezig met de mogelijke stap naar de basisverzekering. Deze koers is sinds die tijd onderdeel van ons beleid, benoemd in de jaarplannen die vastgesteld zijn door de leden in de verschillende ALV's. Deze koers is dus een onderdeel van ons meerjarig, bestendig beleid.

    Dat resulteerde in 2016 in een advies van het Zorginstituut, het zogenoemde de Systeemadvies fysio- en oefentherapie. Zie Systeemadvies fysiotherapie en oefentherapie | Advies | Zorginstituut Nederland Doel van dit advies was “de te verzekeren prestatie fysio- en oefentherapie in een open omschrijving van de aanspraak op te nemen in de Zorgverzekeringswet.” Lees: om fysiotherapie volledig op te nemen in de basisverzekering. De eerste stap daarin was een traject waarin zorgaanbieders en patiëntenorganisaties gezamenlijk kwaliteitstandaarden ontwikkelen, waarin goede en effectieve zorg wordt beschreven en onderbouwd. Zo zijn in de afgelopen jaren fysiotherapie bij artrose, claudicatio intermittens en COPD in de basisverzekering terecht gekomen. Vorig jaar is hierin een versnelling gekomen door fysiotherapie niet meer per aandoening over te hevelen, maar naar het geheel van de fysiotherapie te kijken. Daarover heeft het Zorginstituut ook een advies uitgebracht. Zie Advies - Passende zorg voor fysiotherapie en oefentherapie | Advies | Zorginstituut Nederland

Wil je meer lezen over terug in de basisverzekering?

In de FysioPraxis en in FEN-publicaties hebben we hier eerder aandacht aan besteed. Twee recente artikelen uit 2023 staan hier: