Mariska is oud-wijkverpleegkundige en tegenwoordig werkzaam als beleidsadviseur voor onder meer de beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN).

Hoe reageerde de beroepsgroep op de introductie van het Kwaliteitskader? 
‘Het Kwaliteitskader Wijkverpleging is in opdracht van het Zorginstituut Nederland ontwikkeld door vijf partijen: ActiZ, Patientenfederatie Nederland, V&VN, Zorgthuisnl en Zorgverzekeraars Nederland. Het beschrijft de inhoud en organisatie van de zorg die de wijkverpleegkundige aanbiedt en wat er nodig is om deze zorg te kunnen geven.

Wij hebben onze leden nauw betrokken bij de inhoud, zij hebben input geleverd via werkgroepen. De reacties op het Kwaliteitskader door de beroepsgroep waren over het algemeen goed. Het belangrijkste uitgangspunt, namelijk dat er ruimte moet zijn voor leren en verbeteren, werd breed gedragen.’

Welke vragen en opmerkingen riep het op? 
‘Er waren zorgen over hoe je een ruim 30 pagina’s tellend document toepasbaar maakt voor de praktijk. We hebben daarom een samenvatting gemaakt waarin staat wat cliënten van de wijkverpleging mogen verwachten, wat de wijkverpleging van zichzelf mag verwachten en wat zij van hun organisatie mogen verwachten. Voor de cliënten en naasten is door de Patiëntenfederatie een publieksversie gemaakt.

Maar de grootste discussie, die overigens nog steeds gaande is, was: hoe maken we de gestelde doelen meetbaar? We gebruiken hiervoor een aantal indicatoren die staan voor belangrijke onderwerpen binnen de wijkverpleging, zoals cliëntbeleving van de zorg (PREM) en belastbaarheid van de mantelzorg. Andere indicatoren, zoals de kwaliteit van leven (PROM), zijn nog in ontwikkeling.’

Wat liep goed, en wat had/heeft aandacht nodig? 
‘Anderhalf jaar na de implementatie hebben we onderzoek laten uitvoeren door Nivel. Hieruit bleek dat driekwart van de verpleegkundigen en verzorgenden in de wijkverpleging wel eens had gehoord van het Kwaliteitskader en 62 procent ten minste ‘enigszins’ iets wist van de inhoud. Dit lijkt positief, maar het betekent ook dat een kwart nog nooit van het kader heeft gehoord, terwijl alle zorgprofessionals in de wijk wél volgens het kader moeten werken.

Uit het onderzoek kwam verder naar voren dat bij één op de drie respondenten tijdens een teamoverleg of ander overleg binnen de organisatie aandacht is besteed aan de inhoud van het Kwaliteitskader. Bij de implementatie hebben we veel aan communicatie gedaan, denk aan het organiseren van workshops en het uitbrengen van een samenvatting en artikelen. Maar daarmee ben je er niet; om zo’n kader echt eigendom te maken van de beroepsgroep is het belangrijk dat er continu aandacht voor is. Ontwikkel praktische tools, zoek naar best practices en deel die met je leden.’

Wat levert het kwaliteitskader op, voor de beroepsgroep, voor de patiënt? 
‘Meer eenheid en een hogere kwaliteit van zorg. Ondertussen hebben we ook te maken met factoren van buitenaf. Hoe borg je kwalitatief hoge zorg terwijl je kampt met grote personeelstekorten?’

Hoe gaat het nu, vijf jaar na de invoering? 
‘Het Kwaliteitskader Wijkverpleging loopt dit jaar af. Momenteel zijn we met dezelfde partijen bezig met de ontwikkeling van een Generiek kompas. Het laat de bouwstenen zien die nodig zijn om de kwaliteit van bestaan te versterken van mensen of zorgvragers met ondersteuningsvragen thuis, in de wijk of in het verpleeghuis. Het kompas integreert het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg, het addendum over de Wlz-zorg thuis en het Kwaliteitskader Wijkverpleging. Het doet recht aan wat nu goed werkt en maakt ruimte voor wat anders kan en moet.’

Over het Kwaliteitskader Fysiotherapie en Oefentherapie  
De afgelopen maanden hebben diverse zorgpartijen gewerkt aan het Kwaliteitskader Fysiotherapie en Oefentherapie. In dit kader staat beschreven wat onder goede fysio- en oefentherapie wordt verstaan en wat patiënten mogen verwachten. Ook zijn afspraken vastgelegd over hoe fysio- en oefentherapeuten deze zorg evalueren en borgen, met elkaar en samen met de patiënt. Daarnaast biedt het Kwaliteitskader een overzicht van ontwikkelpunten waar we als beroepsgroepen meer over willen leren en verbeteren. De ontwikkeling van het kwaliteitskader maakt onderdeel uit van een adviestraject dat moet leiden tot betere toegang tot fysiotherapeutische en oefentherapeutische zorg. Hier lees je meer over het Kwaliteitskader.