Geert Geurken is al ruim dertig jaar bezig met het stimuleren van sport en bewegen in Arnhem. Het sportbedrijf was voorheen onderdeel van de gemeente, sinds een paar jaar is het een zelfstandige onderneming. 

In het begin kan het best zoeken zijn als je wilt samenwerken met een gemeente..
'Dat begrijp ik helemaal. Ik snap dat het voor fysiotherapeuten of andere eerstelijns zorgverleners best lastig is om vorm te geven aan de integrale aanpak van gezondheid die we met z’n allen graag willen. Het vergt creativiteit en flexibiliteit en weten dat samenwerken altijd win-win is. De gemeente moet de praktijk snappen en de praktijk moet de gemeente snappen.'

Waarom is het soms zo lastig?
'Ik denk dat een fysiotherapeut gericht is op behandelen en op doen, daar wordt hij tenslotte voor betaald. De focus van een fysiotherapeut ligt minder op het ontwikkelen van een netwerk of het zoeken naar waarde-creatie over en weer. Daar bedoel ik mee dat hij zich afvraagt: ‘Heeft de gemeente of een andere partner mij iets te bieden? Welk netwerk is er al? En met welke beleidsvoornemens van de gemeente kan ik iets? Maar ook andersom: ‘Wat kan de gemeente hebben aan een stel goed georganiseerde fysiotherapeuten?’
De vraag is hoe je die verschillende werelden in elkaar geschoven krijgt.'

Hoe doe je dat?
'Door te gaan doen! Door met elkaar in een wijk of in een stad te zeggen: ‘Laten we eens één thema pakken, bijvoorbeeld het overgewicht van de jongste kinderen in onze aanpakwijken’, en door de partijen bij elkaar te zetten. Al werkend aan zo’n thema leert iedereen al doende begrijpen hoe de wereld van de ander werkt en waar de overeenkomsten en de gezamenlijke waardes liggen, waar nog uitdagingen zijn als het gaat om effectiviteit en efficiëntie en hoe de processen binnen de eerstelijnszorg werken. Een gemeente wil gezonde en fitte stads- of dorpsbewoners. Kijk dus vooral hoe je rondom een thema gezamenlijk kunt optrekken, waarbij de fysiotherapeut zowel aan de preventiekant als aan de behandelend kant kan zitten.'

Even een stapje terug. Je moet elkaar eerst vinden..  
'Bel naar bijvoorbeeld de sportservice in de gemeente of met de beleidsmedewerker die sport, welzijn en gezondheid in zijn portefeuille heeft. Sommige gemeenten zijn zo klein dat ze daar één ambtenaar voor hebben, de grotere, zoals Arnhem, hebben daar wel tien tot twintig mensen voor. En in een klein dorp zit je bijna bij de wethouder aan tafel, daar is het juist goed om te weten wat de politieke kleur van die wethouder is.'

Voordat ik bel, wat moet ik al op een rij hebben gezet?
'Het is heel belangrijk dat je bij een gemeente goed aangeeft wat het probleem is, welke kans je ziet en waar je hulp bij nodig hebt. Dat betekent dat je goed moet weten wat het sociaalmaatschappelijk profiel van je wijk is en welke problematiek er is op het vlak van gezondheid. Als je bijvoorbeeld constateert dat er problematiek is op het gebied van overgewicht, verdiep je dan goed in de cijfers over dat onderwerp. Die cijfers vind je overal. Dus verdiep je in de demografische situatie en in de problematiek en laat ook merken dat je je daarin verdiept hebt. Weet wie je belangrijkste partners zijn en wat hun belangen en drijfveren zijn.'

Hoe completer het pakketje, hoe beter?
'Jazeker, hoe completer je verhaal al is, hoe blijer iedereen wordt. Een gemeente wordt blij van professionele organisaties die zelf een duidelijk idee hebben, die niet alleen maar om geld vragen maar vooral ook laten merken dat ze maatschappelijk betrokken zijn én – heel belangrijk - denken in duurzame langetermijninterventies. Van projectendiarree wordt een gemeente niet blij. Je moet heel goed weten waar je iets aan bijdraagt en wat de langetermijneffecten zijn. Je plan moet doortimmert zijn.

Ook moet alles wat je ontwikkelt zo efficiënt en effectief mogelijk zijn. Laat zien wat de waarde van iets is of kan worden. Onderbouw je verhaal, kijk bijvoorbeeld bij het Kenniscentrum Sport of bij het Mulier Instituut voor cijfers en voorbeeldprojecten. En heel concreet: gebruik ook woorden als evidence-based en ketenaanpak. Zo laat je zien dat je op de hoogte bent. Natuurlijk moet je dan ook laten zien hoe die ketenaanpak er dan uit ziet, hoe je het met elkaar gaat aanpakken en wie wat doet. Want alleen strooien met kreten als ‘we moeten samenwerken’, dat werkt niet. Maak het concreet. Hoe, met wie, en met welk resultaat.'

Kijk je in deze fase ook al naar de vraag wie wat gaat betalen?
'Nou, die vraag zou ik wat uitstellen. Begin met de inhoud. Ik heb gemerkt dat als je een goed inhoudelijk plan hebt, er heel veel kan, want er is geld. Zorg er wel al voor dat nu al partners aansluiten die geld hebben, denk naast de gemeente ook aan fondsen en aan de lokale economie.'

Ook interessant:
In Arnhem helpt de Skills Box basisschoolleerlingen meer te bewegen volgens het beweegconcept 2+1+2. De Skills Box is door Sportbedrijf Arnhem ontwikkeld in samenwerking met de private sector. Lees meer op sportinarnhem.nl.]

Wanneer ligt mislukking op de loer?
“De faalfactoren, die liggen eigenlijk recht tegenover succesfactoren. De kans op falen is groot als je geen netwerk hebt, als je geen besef hebt van het belang van de ander en als je te snel naar je business toe wil, dus als je te snel wil gaan behandelen en declareren.”

Waar liggen kansen voor fysiotherapeuten?
“De thema’s overgewicht en het betrokken en gezond houden van ouderen zijn erg actueel en zouden weleens de workload van de fysiotherapeut van de toekomst kunnen vormen. Net als bijvoorbeeld het thema motorische vaardigheid van kinderen. En van een goed werkbaar idee voor kansarme groepen worden, zeker de grote, gemeenten blij.“

heb je nog een tip?
'Als je met een zorgverzekeraar of andere grote partijen in zee gaat, probeer afspraken te maken voor langere tijd, voor vier tot zes jaar. Dan heb je tijd om data te verzamelen en om aan te tonen of een programma werkt en wat de succes- en faalfactoren zijn. In vier tot zes jaar kun je een verandering ook echt in gang zetten.'

Tenslotte..
'Durf te investeren in je netwerk en in samenwerken, verdiep je goed in je omgeving, kijk wat je playground is, want daar liggen ook je kansen. En dat maakt het ook leuker. En: ‘Heb een lange adem!'

Het interview met Geert is onderdeel van de Toolkit samenwerken met de gemeente, gemaakt door het KNGF en voor leden van het KNGF.